پرسش:
صفا و مروه با توجه به آيه 158 سوره بقره چه چيزي هستند و در کجا قرار دارند و چرا بايد دور آنها طواف کرد؟
پاسخ:
با سلام و ادب خدمت شما دوست گرامی
پيش از ظهور اسلام و همچنين مقارن آن مشركان و بت پرستان براى انجام مناسك حج به مكه مىآمدند، و مراسم حج را كه اصل آن از ابراهيم بود، آميخته با مقدار زيادى از خرافات و شرك انجام مىدادند. اسلام با اصلاح و تصفيه اين برنامه ، اصل اين عبادت بزرگ و مراسم صحيح و خالص از شرك آن را امضا نمود و روى خرافات خط بطلان كشيد.
از جمله اعمال و مناسكى كه انجام مىشد،" سعى" يعنى حركت ميان دو كوه معروف صفا و مروه بود که متصل به کوه ابو قبيس و در جنب آن کعبه و مسجد الحرام است.
در بسيارى از روايات كه از شيعه و اهل تسنن آمده، مىخوانيم كه در عصر جاهليت مشركان در بالاى كوه" صفا" بتى نصب كرده بودند به نام" اساف" و بر كوه" مروه" بت ديگر به نام" نائله" و به هنگام سعى از اين دو كوه بالا مىرفتند و آن دو بت را به عنوان تبرك با دست خود مسح مىكردند. مسلمانان به خاطر اين موضوع از سعى ميان صفا و مروه كراهت داشتند. فكر مىكردند در اين شرائط سعى صفا و مروه كار صحيحى نيست.
آيه فوق نازل شد و به آنها اعلام داشت كه صفا و مروه از شعائر خداوند است. اگر مردم نادان آنها را آلوده كردهاند ،دليل بر اين نيست كه مسلمانان فريضه سعى را ترك كنند.
سعى صفا و مروه به ما مىگويد: قدر اين آئين و مركز توحيد را که يادگار ابراهيم خليل و فرزندش اسماعيل و همسرش هاجر و ياد آور آزمون بزرگ و دشوار و سر انجام موفقيت آنان در اين امتحان سخت است، بدانيد .افرادى خود را تا لب پرتگاه مرگ رساندند تا اين مركز توحيد را امروز براى شما حفظ كردند.
به همين دليل خداوند بر هر فردى از زائران خانهاش واجب كرده با لباس و وضع مخصوص و عارى از هر گونه امتياز و تشخص 7 مرتبه براى تجديد آن خاطرهها بين اين دو كوه را بپيمايد.
كسانى كه در اثر كبر و غرور حاضر نبودند حتى در معابر عمومى قدم بر دارند و ممكن نبود در خيابان ها به سرعت راه بروند ،در آن جا بايد به خاطر امتثال فرمان خدا گاهى آهسته و زمانى" هرولهكنان" با سرعت پيش بروند . بنا به روايات متعدد، اين جا مكانى است كه دستورش براى بيدار كردن متكبران است!
ر . ک : نمونه، ج1، ص 537
