آیا این کار من موجب ادای دین و پرداخت قرض می شود یا خیر؟

پرسش:

اینجانب در زمان دانشجویی (با چند نفر از دوستان) خانه ای را اجاره نموده بودیم . یکی از دوستان بنده شخصی را جهت هم اتاق شدن با من به بنده معرفی نمود . لکن وی که به مدت یک ترم با هم در یک منزل سکونت داشتیم ، نسبت به پرداخت اجاره منزل خودداری نمود و من نیز که به وی دسترسی نداشتم ( به علت اینکه او فارغ التحصیل شد و ساکن شهرستان دیگری بود) مطالبه مالی خود را از شخصی که او را به من معرفی کرده بود درخواست نمودم . او نیز زیر بار نرفت . از آنجا که من مبلغی را قبلا از آن شخص (همان کسی که آنها را به من معرفی کرده بود)به صورت قرض گرفته بودم ، دیگر آن مبلغ را به وی پرداخت ننمودم و گفتم که برود از همان دوستش که به من بدهکار است ( به جای من) پول خود را بگیرد ( زیرا او با آن افراد ارتباط داشت) . حالا می خواهم ببینم آیا این کار موجب ادای دین من و پرداخت قرض می شود یا خیر ؟ در ضمن من اطلاعی از دریافت نمودن پول توسط آن فرد ندارم.

پاسخ:

با سلام و ادب

خیر این کار موجب ادای دین شما نشده است . زیرا دوست تان درمورد اجاره منزل هم اتاقی شما ضمانت نکرده است تاشما بتوانید ازپول ضامن اجاره منزل هم اتاقی را بردارید. او صرفا شخصی را معرفی کرد . بنا براین شما باید دین خود به دوست تان را پرداخت نمایید . (1) بلی چنانچه او، ازهم اتاقی تان پول شما را(به مبلغ طلبش از شما) گرفته باشد، می تواند آن را به جای مبلغی که طلب دارید ، حساب کنید و دیگر شما مدیون نیستید .
1 توضیح المسائل مراجع ،ج2،مسئله2276 .

آیا گرفتن رهن اشکال دارد؟

پرسش:

 در رابطه با رهن منزل مرسوم است، پولی را پیش می گیرند و بابت اجاره مبلغ کمتری دریافت می کنند.آیا صحیح است؟ و در صورت اشکال ، راه صحیح آن چیست؟       

پاسخ:

با سلام و ادب

 آیت الله خامنه ای: موجر اگر در ضمن عقد اجاره شرط قرض کند ، اشکال ندارد و اجاره صحیح و نافذ است و درغیر این صورت جایز نیست.

آیت الله تبریزی: اگر مبلغی قرض دهد به شرط اینکه مال الاجاره را کمتر بگیرد ، قرض ربوی می شود و اجاره باطل است امّا اگر صاحب ملک به مبلغ معیّنی ملک را اجاره دهد و با مستأجر شرط کند که مبلغی را در مدّت اجاره به او قرض دهد مانعی ندارد.

آیت الله صافی گلپایگانی: چنانچه موجر خانة خود را به مبلغ معیّنی اجاره دهد و در ضمن اجاره با مستأجر شرط کند که مستأجر مبلغی به عنوان قرض الحسنه به او بدهد اشکال ندارد.

آیت الله بهجت: اگر خانه را به مبلغی اجاره کنند و در ضمن آن شرط کنند که مقداری قرض به مالک بدهند اشکال ندارد

آیت الله مکارم شیرازی: در میان بعضی مردم معمول است که نخست وامی به صاحب خانه می دهند و خانه را به عنوان رهن می گیرند و در ضمن شرط می کنند که حق سکونت در آن خانه را داشته باشد یا مال الاجاره کمی بدهد ، این کار ربا و حرام است . راه صحیح این است که نخست خانه را اجاره کند (هرچند به مبلغ کمی باشد ) و در ضمن عقد اجاره شرط کند وامی به فلان مبلغ از سوی مستأجر به مالک داده شود و خانه در مقابل آن رهن باشد در این صورت ربا نیست و حلال است.

آیت الله سیستانی: اگر قرض به شرط اجاره باشد جایز نیست و اگر به عکس باشد به احتیاط واجب جایز نیست و  راه صحیح آن بیع با شرط است. یعنی اینکه صاحب خانه قسمتی از خانه را به شخص بفروشد به همان قیمت که پول پیش می گیرند و ما بقی آن را اجاره بدهد و شرط کند که اگر تا سر سال مثلاً پول را(همان پول پیش را) به او پس داد قسمت فروخته شده را پس بگیرد.

آیت الله فاضل لنکرانی: اگر در ضمن عقد اجاره شرط شود که مبلغی به صاحب خانه قرض یا ودیعه داده شود ، اشکال ندارد هر چند وجه اجاره از این جهت کم شود. ولی اگر پول را قرض دهد به شرطی که مقدار اجاره را کم کند یعنی شرط اجارة کمتر در ضمن قرض باشد ربا و باطل است.

مسائل جدید ج1ص87

شوهرم جنون ادورای داشته!

پرسش:
شوهرم جنون ادورای داشته بانک بدون توجه به مشکل او به او دسته چک داده است او در زمانی که بیماریش شدت پیدا می کند ولخرجی می کند و بی جهت خریدهای سنگین می کند آیا بانک به دلیل این که به این مسأله توجه نداشته نباید قسمتی از بدهی های او را به عهده بگیرد. چرا بانک نباید در نظر بگیرد که این فرد هشیار است یا نه. این کار مثل این است که در نظام اسلحه ای به یک فردی که جنون ادواری دارد بدهیم که کار عاقلانه نیست آیا آن کسی که می خواهد اسلحه تحویل مجنون ادورای می دهد مقصر نیست؟ یعنی بانک آیا نبود ابتدا در نظر بگیرد او عاقل است یا نه؟

پاسخ:
با سلام و عرض ادب
ضامن خود صاحب چك است
تحرير/ احكام ضمان /ج/2




ميزان شريك شدن در مال همسر

پرسش:
من 25 سال است با شوهرم زندگي مشترك داريم در اين مدت رشد مالي كرديم شركت زديم البته من خانه دار بودم ولي در كنار همسرم در غم و شادي ايش با او بودم برايش در وظايف همسر داري و پخت و پز بشوي و بساو و....كوتاهي نكردم و او هم متناسب با وضعيت ماليش نفقه (پوشاك، غذا و مسكن و...) من را داده است.
1.آيا از نظر شرعي در اين رشد مالي شوهرم كه در زندگي مشترك حاصل شده است سهيم هستم ؟
2. موقع عقد جزء امضاهایی که مکنیم هست که زن در مال همسر که بعد از ازدواج کسب میکنه شریک است.آیا این قانون خلاف شرع است؟
پاسخ:
با سلام
1.همانطور که اگر زن در زندگی درآمدی داشته باشد فی نفسه به خود او تعلق دارد درآمد مرد نیز ازآن اوست و همسرش شرعا شراکتی در آن ندارد اما اگر زن بخواهد شرعا می تواند برای کارهای خانه هم از مرد درخواست وجه کند که البته در بین خانواده های ایرانی مرسوم نیست و چنین درخواستی از طرف زن موجب تزلزل ثبات خانواده ایرانی می گردد10 .  

2. شراکت زن در مال شوهر خلاف شرع نیست و می تواند هنگام عقد ازدواج به عنوان شرط ضمن عقد قرار گیرد و اگر مورد توافق واقع شود ، اشکال شرعی ندارد .

اما آنچه در اسناد ازدواج امروزی معمول است و به عنوان شرط ضمن عقد مورد امضاء قرار می گیرد ، این نیست بلکه جملاتی مانند عبارات زیر است و بدین معناست که اگر مرد بخواهد زن را بدون دلیل موجه طلاق دهد ، موظف است که (به تشخیص دادگاه) نیمی از درآمد خود در ایام زندگی با این زن را به همسرش بدهد .

زوجه شرط نمود هر گاه طلاق بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نبوده زوج موظف است تا نصف دارایی خود را که در ایام زناشویی با او بدست آورده یا معادل آنرا طبق نظر دادگاه بلا عوض به زوجه منتقل کند.
10. امام خمینی، توضیح المسائل م 2290 ؛ استفتاء دفتر آیت الله خامنه ای در قم

حکم فروش جنس نامرغوب به مشتری

پرسش:

من روان شناس هستم برخي از شركت ها و مؤسسات، كانديدا ها مي خواهند كه با استفاده از فنون روان شناختي و قوانين ضميرناخودآگاه و شرطي سازي و...محصول يا خود آنها را تبليغ كنيم. با توجه به اين كه ما پول كار مان را مي گيريم و در بسياري از واقعا اعتقادي به مرغوب بودن محصول آنها نسبت به ديگر محصولات نداريم و يا مي دانيم كانديد هاي برتري هم وجود دارد آيا براي من اشكال دارد. آنها( محصولات يا كانديدها) را جزء برترين ها معرفي كنم و در قبالش پول دريافت كنم؟

پاسخ:
با سلام و عرض ادب
اگر تبلیغات به شکلی انجام شود که دروغ محسوب گردد مثلا تبلیغ به صورتی باشد که محصول کارخانه مورد نظر را بهترین کالا اعلان کند در حالی که چنین نیست ، این کار و پولی که در برابر این کار می گیرد حرام است .

اما اگر تبلیغات به شکلی باشد که با شیوه های جذاب و متنوع در کیفیت بیان مطلب ، تنها ویژگی های محصول را که در آن وجود دارد بیان کند ، اشکالی ندارد و اجرتی هم که در برابر آن می گیرد حلال است .1 

1. سئوال از دفتر آیت الله خامنه ای در قم (7743232-0251)

Publish modules to the "offcanvas" position.