پرسش:
آيا ديد و بازديد فاميل در جايي مثلاً دسته هاي عزا داري، مزار اموات و...حكم صله رحم را دارد يا براي صله رحم نيت بايد كرد كه اگر آن نيت نباشد صله رحم تحقق پيدا نمي كند؟

پاسخ:
با سلام
صله رحم بدون نيت هم تحقق پيدا مي كند بنابر اين ديد و بازديد فاميل گرچه به صورت اتفاقي باشد ، صله رحم حساب مي شود .

منابع موجود در مركز ملي

پرسش:
یک روحانی چه قدر می تواند در رفاه زندگی کند به عنوان نمونه آیا روحانی که خانواده ی پدریش ملاّک و متمول است و در بهترین نقطه شهر خانه دارد و ماشین خوبی دارد که در ان منطقه همه این طور زندگی می کنند لازم و واجب است مانند روحانی ای زندگی کند که شرایط مالی خوبی ندارد در پایین شهر زندگی می کند و ماشین ندارد و اجاره نشین هست؟ یا باید مطابق شأن اجتماعی و خانوادگی خود زندگی کند؟
سئو ال بعدی:
لباس شهرت برای روحانی و طلبه چیه؟ آیا اختصاص به لباس دارد یا حکمش به ماشین و خانه و...تعلق می گیرد.
پاسخ:

با سلام و عرض ادب

در فرض سوال بالا دو جواب است:
الف:)جواب شرعي اين است روحاني وهركسي ديگري كه سرمايه دارد وجوبي نداردمثل افراد طبقه پائين زندگي كند.
ب:)جواب اخلاقي اين است كه براي روحاني بهتر وزيبنده است ولوداراي سرمايه است مثل افراد متمول زندگي نكند چرا كه سيره اهل بيت عليهم السلام بي رغبتي به دنيا بود
لباس شهرت مربوط به لباس وپارچه اي كه مي خواهد لباس بدوزد مي باشد وشامل ماشين وغيره نمي شود،به عنوان مثال لباس شهرت براي روحاني اينكه ،كت وشلوار قرمز بپوشد ويا....
 
  آیت الله خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س1436و1437

پرسش:
اگر میشه کمی درباره شأنیت توضیح بدید . خیلی از جاها با این اصطلاح برخورد می کنیم که فلان چیز در شأن ما هست یا نیست
شأن هر کسی به چه چیزیه ؟
مادیات نرخ شأن هر کسی را تعیین میکنه ؟
در مقایسه با چه کسانی و چه چیزهایی شأن طرف مشخص میشه ؟

پاسخ:

با سلام و ادب

شأن در لغت به معناي كار ، حال و حالت است(1) يعني وقتي مي گوييم شأن ما يعني كاري كه داريم انجامش مي دهيم و حالتي كه در آن بسر مي بريم .

شأن در اصطلاح فقهي هم به صورت كلي به همان معناي لغوي است اما در هر بابي از فقه متناسب با مبحثي كه در آن مطرح مي شود ، قسم خاصي از كار يا حالت مد نظر است بگذاريد مثال هايي براي روشن تر شدن بحث بزنم :

1- گاهي شأن مالي و مادي مد نظر است مثل بحث خمس ، نفقه و ...
به عنوان نمونه در مبحث خمس اگر فقيهي بگويد:
لوازم زندگي شما بايد در شأن شما باشد و اگر فراتر از آن باشد بايد خمس مقدار زايد بر شأن پرداخت شود .
در اينجا شأن به معناي موقعيت و نياز است كه در جوامع مختلف ، معاني متفاوتي دارد و معيار تشخيص آن هم عرف است يعني اين لوازم زندگي كه شما داريد آيا از نظر عرف منطقه شما براي شخصي در موقعيت و نياز شما ، داشتنش بي مورد و اسراف است؟ اگر بي مورد و اسراف باشد در شأن شما نيست وگر نه در شأن شما خواهد بود.(2)

2. گاهي شأن غير مادي مد نظر است مثل اينكه برخي از فقها در باب عدالت امام جماعت مي گويند :
امام جماعت نبايد كاري خلاف شأن خود انجام دهد .
كار خلاف شأن يعني كاري كه عرف منطقه اي آن كار را از جمله افعال پستي مي شمارد كه نبايد مانند او و هم صنفانش آنرا انجام دهند .


شأنيت ، يك مسئله عرفي است يعني تشخيص موارد آن كاملا بر عهده عرف است . بنابر اين در فرض مورد نظر هم بايد ديد آيا زندگي مستقل داشتن در عرف منطقه زندگي آن خانم ، جزء شئونات ايشان محسوب مي شود؟ يعني در آن منطقه اگر آن خانم زندگي مستقل نداشته باشد نوعي نقص يا عدم كمال برايش به شمار آيد . اگر اينگونه است پس داشتن زندگي مستقل جزء شئونات اوست.

1. خليل بن احمد ، كتاب العين ماده ش.أ.ن  و راغب اصفهاني ، مفردات الفاظ القرآن ماده ش.أ.ن
2. آيت الله فاضل لنكراني ، جامع المسائل ج 2 س 50