پرسش:
اضطراب امتحان يك اختلال روان شناختي است كه نشانه هايي مثل تپش قلب زياد، عرق كردن، افت تمركز و حافظه و....مي شود. كه نياز روان درماني زير نظر روان شناس باليني و گاهي هم دارو درماني زير نظر روان پزشك و روان شناس(هردو) دارد. با توضيح بالا:
در كلاس هايي كه دارم دانشجو و شاگرداني دارم كه پركار پرتلاش و با استعداد هستند. اما هنگام امتحان به دليل اين اضطراب نمره آنها افت دارد و خيلي كمتر از زحمت خود نمره مي گيرند. و اين امر سبب افت اعتماد به نفس و احساس مثبت به توانايي هايشان مي شود. آيا از نظر شرعي اشكال دارد من نمره انها را با توجه به توانايي اي كه من از تلاش آنها خبر دارم و با توجه به زحمت‌هاي انها در طول ترم بدهم نه فرقه پايان ترم؟ به نظرم اين با عدالت سازگار تر است چون اضطراب فقط موقع امتحان بر انها عارض مي شود.
پاسخ:
با سلام و عرض ادب
از انجائی که یک استاد اجیر اموزش پرورش ویا اموزش عالی است اگر این نمره دادن خلاف مقررات آن نهاد مربوطه باشد جایز نیست یعنی باتوجه به مقررات باید با این مسئله برخورد کند،وخلاف مقررات جایز نیست.

اجوبه رهبری /1984 /1986 /1982 از قوانین دولتی /واستفتائات تلفنی از دفتر رهبری و امام به شماره های0251//7743232 و7746666.

پرسش:
بسياري از اساتيد راهنمايي و مشاوره ي پايان نامه هاي زيادي را قبول مي كنند و عملاً وقت نمي گذارند ولي پول آن را دريافت مي كنند دانشجوي بيچاره تلاش مي كند اگر پايان نامه چيز خوبي از آب در آمد استاد مانور مي دهد كه گويي خودش همه ي كارها را انجام داده است ولي اگر كار بدي در آمد همه چيز را به كم كاري دانشجو نسبت مي دهند.
1. آيا حق الزحمت آنها حلال است؟
2.دادن كار منفي به دانشجو درست است؟
3. برخي از اساتيد بدون اطلاع دانشجو قسمت هايي از تحقيق دانشجويان را برمي دارد و به نام خود چاپ مي كند از نظر شرعي مديون نيست؟
4.برخي از دانشجويان به جاي دانشجو پايان نامه مي نويسد و پول مي گيرد اين كار براي هر دو از نظر شرعي چه حكمي دارد؟ و پول آن حلال است؟
5- برخي از افراد با پايان نامه اي كه خود ننوشته اند جذب كاري مي شوند و جاي كسي را كه خودش پايان نامه را بازحمت خود كشيده مي گيرند از نظر شرع كار و پول شان چه گونه است؟
6 استاد در ازدواج مدت دار مهريه را نوشتن پايان نامه شاگردش قرار داده است. آيا اين كار اشكال دارد؟ عقد صحيح است؟
7.پس اين همه خون دل و زحمت محقق چي كه ازش سوء استفاده شده است؟ شرعا نبايد حلاليت بطلبد و حق الزحمه دانشجو را بدهد؟

پاسخ:
با سلام و عرض ادب
1.اگر نسبت به وظایفی که برای انها تعیین شده کم کاری صورت نگیرد اشکالی ندارد.
2.اگراین نسبتی که به خود و دیگری داده حقیقت نداشته باشد دروغ محسوب می شود وحرام است.
3.مثل مورد قبل یک دروغ است
4.این کار حرام است وهردو دچار گناه شدندیکی خود گناه را انجام داده ودیگری تعاون بر گناه کرده است پولی که دریافت می کنند حرام است.
5.کارش حرام است وپولی هم که دریافت می کنند حرام است. 1
6.عقد باطل است چون يكي از شرايط عقد موقت ، مهر است واينجا بدون مهر، عقد شده وصحيح نيست.
توضيح مطلب: اينكه از انجا كه نوشتن پايان نامه براي ديگري خلاف قوانين وكار حرام است ودر مقابل كار حرام، گرفتن پول ان هم حرام است واين پول حرام به عنوان مهر قرار گرفته يعني استاد يك چيز مالا يملك (چيزي را كه مالك ان نيست)را به عنوان مهر قرار داده ،يعني در واقع عقد موقت بدون مهر شده است وعقد موقت بدون مهر باطل است. 2
7.نسبت به هزينه داشجو در پايان نامه يا بايد مصالحه كند يا بايد رضايت را از دانشجو بگيرد.

1. استفتائات موجود در مرکز ملی پاسخ گوئی به سوالات دینی
2. تحرير ج=2/القول في المهر /م=2.

پرسش:
امروزه در روان شناسي ثابت شده است كه تنبيه به ويژه تنبه بدني اثر مخربي در تربيت كودكان دارد تنبيه دل تنبيه كننده را خنك مي كندو اثر زيادي بر روي متربي ندارد. تبيه فرد را در جمع خردو خمير مي كند من مسئول مدرسه اي هستم اين مسئله را چندين بار به والدين و معلماني كه اهل تنبيه كردن هستند تذكر داده ام گاهي كودك را چنان زده اند چوب يا شلاق دست او را كبود كرده است
آيا من غير از اين تذكر وظيفه اي دارم؟
آيا اصلا اين نوع تنبيه ها از نظر شرع جايز است؟
اگر در اثر كبود قلب و اعتماد به نفس و عزت نفس بچه در برابر ديگران زخمي شود ضمان يا ديه به عهده معلم يا مربي است؟ در تنبيه بدني چه طور؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب
طبق نظر امام ورهبری
از انجا که مسئولیت مدرسه با شماست تذکر دادن به معلمان و کارهاییکه در حیطه یک مسئول مدرسه است باید انجام وظیفه نمائید ودر بعضی مواقع باید به نهاد بالاترهم برای پیشگیری خلاف قوانین وخلاف شرع اطلاع دهید1.
در مورد تنبیه پدر و مادر به بچه ها از باب امر به معروف ونهی از منکر ،تذکر دادن وظیفه شماست2.
تنبیه پدر ویا معلم در مقام تادیب به حدی که دیه برندارد اشکالی نداردودر غیر این صورت جایز نیست3.  
ضمانی در مورد عزت نفس واعتماد به نفس نیست ولی اگر موجب تحقیر ویا اذلال ویا بهتان بچه شود از گناهان کبیره است وجایز نیست واحترام دانش اموز هم باید حفظ شود4 .

1اجوبه /احکام قوانین دولتی
2رساله واجوبه احکام امر به معروف ونهی از منکر
3تحریر /احکام دیات
4احکام تقلید در بحش عدالت /انجا که گناهان کبیره را می شمارد/اجوبه /تعلیم وتعلم /م/1334

پرسش:
طلبه ترم چهارم حوزه هستم در مدرسه ما در هر کلاس جمله ای از حضرت امام بود که اگر درس نخوانید حرام است در مدرسه بمانید. من قبلا کوشا بودم ولی الان به دلیل داروها و حالتم کمتر می توانم درس بخوانم این جمله امام در من احساس گناه ایجاد می کند وظیفه من چیست؟ ماندن من در مدرسه اشکال دارد؟
دوم این که من به دلیل داروهایی که مصرف می کنم نماز صبح به سختی بیدار می شم و خیلی وقت ها خواب می مانم این امر به من فشار زیادی وارد می کند احساس می کند وقتی بیدار می شوم و می بینم نمازم قضا شده خجالت می کشم از خودم آیا این امر برای من اهمال و وهن به مقام نماز محسوب می شود؟
سوم این که برخی به من می گویند ایمانت ضعیف است مگر طلبه هم افسرده می شودایمان منبع آرامش است تو نباید افسرده شود؟
و این هم ذهنم را مشغول می کند که نکند ضعفی و خللی در ایمانم هست؟
پاسخ:
با سلام
1.از انجائي كه از سوال شما پيداست اگر به اندازه توان به وظيفه خودتان مشغول باشيد، اشكال شرعي ندارد.

2.اگر با تغيير دارو ويا مصرف دارو با تغيير زمان) مثلاًزودتر(ويا راه حل ديگر ميشود اين مشكل را حل كردبايد به اين امور بپردازيد تا اينكه به قضا شدن نماز منجر نشود ودر غير اين صورت قضا شدن نماز در اختيار شما نباشد، اشكالي ندارد.
3.افسردگي ممكن است براي انسان با ايمان هم پيدا شود واين حرف مورد پذيرش نيست كه براي باايمان افسردگي پيش نمي ايد واتفاقاًدر بعضي موارد برنامه ريزي در حوزه موجب افسردگي مي شود،وبه جاي اين حرفها بيائيم به اين اشخاص مريض كمك بدهيم تا حالت گذشته اش برگرددوخوب شوند.

استفتائات تلفني كارشناس از دفتر امام ورهبري به شماره تلفن 0251/7743232