پرسش:
در سطح كل كشور از یک سو روانشناسان و روان درمانگران، خانم بسيار كم اند. و از سوی دیگر هم با توجه به این که جلسات مشاوره طولانی است و در شرع نسبت به ارتباط دو نامحرم مرزهایی مشخص شده است و خلوت دو نامحرم می تواند مشکل ساز باشد، آيا براي خانمها تخصص گرفتن در این رشته ها وجوب كفايي نيست؟ بر حكومت و متولیان آموزش چه طور؟
اگر نیاز طوری باشد که با وجود زن برطرف شود و نزد متخصص مرد رفتن در بسیاری موارد به دلیل طولانی بودن جلسات سبب گناه شود آیا این وجوب نمی تواند در خصوص خود زن ها در نظر گرفته شود؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب
وجوب كفائي ندارد
چراكه واجب كفائي واجبي است كه اگر كسي ان را انجام دهد از ديگران ساقط شود واگر اقايان در اين قسمت مشغول هستند وجوب را از ديگران بر ميدارد
اما اينكه مي فرمائيد خلوت دو نامحرم .........لزومي ندارد كه دكتر ويا روانشناس با نا محرم خلوت كند مثلا در مطب را باز بگذارد ويا مريض همراه داشته باشد ويا..هر راهي كه بتواند مفسده ويا احتمال مفسده ايجاد نكند رابايد تدارك ببيند. 1
توضيح مطلب اينكه ؛
وجوب كفائي معنايش اين است متخصص به مقدار كافي براي درمان اين اشخاص باشند ودر صورت نبود اين افراد متخصص، واجبي بر زمين بماند در حاليكه باوجود متخصص مرد كفايت مي كند كه از سوال شما هم پيداست (كه متخصص است ولي اقا هستند) به هر حال مشكل در سبب واجب كفائي(نبود متخصص براي مشاوره كه موجب شود واجبي بر زمين بماند ) نيست بلكه مشكلي كه شما اشاره كرديد اشاره به مفسده كرديد كه راه حل خاص خودش را دارد بايد راههاي مفسده را از بين برد كه جوابي كه جنابِ اقاي فلاح زاده دادند به همان نكته اي كه اشاره كرديم ايشان هم اشاره داشتند كه مريض همراه داشته باشد ويا در مطب باز باشد و....
در مورد فنون مشاوره كه اشاره كرديد ( قسمت ب -
متاسفانه موارد بالا مخالف فنون مشاوره و روان درمانی است)
فنون مشاوره بايد تغيير كند نه اينكه احكام بايد تغيير كند اتفاقا در مشاوره چيزهائي است كه مخالف شرع است واينها بايد ترك شو د مثلا همين اتاق خلوت با نا محرم ضرورتي نداردچه بسا در مورد تلفني با اشخاص سرو كار داشتيم اشاره به مفسده بودنش داشتند يعني نه تنها مشكل حل نمي شد بلكه مضاعف مي شد ويا افرادي كه مواد مخدر مصرف مي كنند مشاورين براي اينكه انها راموفق به ترك كنند به اصطلاح خودشان چند قدم (مرحله )دارند ويكي از اين قدمها اعتراف به گناه پيش اشخاص مشاور است كه اين خود گناه است وجايز نيست
غرض اينكه فنون مشاور وحي منزل نيست كه الّا ولابُدّ بايدبه همه مراحلي كه تشخيص مي دهد انجام دهد ولو اينكه خلاف شرع باشد.
بله: اگر تعداد مشاوردر كشور كم است ونبود مشاور موجب مي شود كه واجبي به زمين بماند بر هر كس كه توانائي در اين امر دارند بايد تخصصش را بگيرند تا به مقدار مَن بِه الكفايه مو جود باشند تا اين معضل حل شود چه مرد باشد وچه اينكه زن باشد2
1. استفتاء تلفني كارشناس از جناب اقاي فلاح زاده
اصطلاحات و واژه هاي فقهي در ساله اقاي فاضل و يا بهجت و ديگر كتب اصطلاحات فقهي
2. استفتاء تلفني كار شناس از جنابِ اقاي فلاح زاده