ضرورت ازدواج موقت چیست؟

پرسش:

ضرورت ازدواج موقت را میشه بفرمایید چیست؟

پاسخ:

با سلام و ادب

شريعت اسلام، شريعت جهانى و ابدى است. و از طرفى، همه‏ ابعاد و نيازهاى زندگى فردى و اجتماعى انسان را مورد توجّه قرار داده است. آيين اسلام براى آن كه بتواند به رسالت جهانى، جاويدان و همه‏ جانبه‏ خود جامه‏ى عمل بپوشاند شرايط غير عادى، احكام و قوانين ويژه‏ آنها را مقرّر داشته است.
يكى از نيازهاى طبيعى انسان، نياز به ازدواج است، اين نياز از نحوه‏ آفرينش مرد و زن سرچشمه مى‏ گيرد. قرآن كريم، آن را از نشانه‏ هاى حكمت و قدرت الهى دانسته مى ‏فرمايد: «و من آياته أن خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا اليها و جعل بينكم مودّة و رحمة إنّ فى ذلك لآيات لقوم يتفكّرون»(روم / ٢١)؛ در اين آيه‏ كريمه به برخى از آثار سازنده و اهداف حكيمانه‏ ازدواج اشاره شده است. ازدواج كانونى گرم و سرشار از محبت و مودّت را بنيان مى ‏نهد و در سايه‏ آن انسان به آرامش روحى دست مى ‏يابد و در نيتجه بهداشت روحى و روانى او تأمين مى ‏گردد.
ازدواج سبب ادامه يافتن نسل بشر و تشكيل جوامع بشرى مى‏شود كه منشا تمدن و تكامل مادى و معنوى انسان مى‏ گردد: «و الله جعل لكم من انفسكم ازواجا و جعل لكم من ازواجكم بنين و حفدة و رزقكم من الطيبات»(نحل / ٧٢.)؛ در كنار اين اهداف و اغراض عقلانى و معنوى، غريزه‏ى جنسى انسان نيز به طريق مشروع ارضا مى ‏گردد.
و اين، خود نتايج معنوى بزرگى را به دنبال دارد. بدين جهت است كه پيامبر اكرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و‏آله فرموده است: من تزوّج فقد احرز نصف دينه. و نيز بدين جهت است كه آن حضرت ازدواج را از محبوب‏ترين امور دانسته است؛ «ما بني في الاسلام بناء أحبّ اليّ من التّزويج».
اكنون اگر واقع بينانه به زندگى بشر و شرايط گوناگون آن بنگريم اين حقيقت را مى ‏يابيم كه نيازهاى بشر در مسأله‏ ازدواج به گونه ‏اى است كه دو گونه ازدواج را طلب مى ‏كند:
يكى ازدواج دايم و ديگرى ازدواج موقت؛ ازدواج دايمى براى شرايط عادى و معمولى زندگى، و ازدواج موقت براى شرايط غير عادى، از قبيل سفر در مدتى طولانى، مواردى كه در اثر جنگ و حوادث ديگر، زنانى، همسران خود را از دست مى ‏دهند، و از طرفى هزينه‏ ازدواج دايمى و مشكلات ديگر مانع از چند همسرى مى ‏باشد. مواردى مشابه آنچه بيان گرديد وضعيت غير عادى را در مسأله‏ زناشويى به وجود مى ‏آورد. و از سويى، نياز به ازدواج نيازى است طبيعى و اجتناب ‏ناپذير، هر گاه از طريق ازدواج موقت، اين مشكل چاره انديشى نشود، روابط نامشروع جنسى، جامعه را به فساد و تباهى مى ‏كشاند.
شريعت مقدس اسلام، درست با توجه به واقعيت مزبور در زندگى بشر، دو گونه از ازدواج دايمى و موقت را تشريع كرده است. در مورد ازدواج دايمى فرموده است: «و إن خفتم أن لا تقسطوا فى اليتامى فانكحوا ما طاب لكم من النساء مثنى و ثلاث و رباع، فان خفتم الاّ تعدلوا فواحدة»(نساء / ٣)؛ اگر از ازدواج با يتيمان از اين جهت كه مبادا با آنان به قسط رفتار نكنيد بيمناكيد، با زنان غير يتيم كه مورد پسند شماست ازدواج كنيد، دو همسر يا سه همسر يا چهار همسر مى ‏توانيد برگزينيد، ولى اگر از اجراى عدالت ميان آنها بيم ناكيد، به يك همسر بسنده كنيد.