پرسش:
خوردن آب در شب هنگام نشسته و در روز ايستاده مستحب است و بر عكس آن مكروه چرا؟
پاسخ:
با سلام و ادب سلامتي، سعادت و موفقيت شما را از درگاه ايزد منان خواستاريم
بايد دانست همان طور كه روز و شب بر جذر و مد سطح آب درياها تأثير متفاوت مي گذارد. بر جذب و انفعالات آب در بدن نيز تأثير متفاوت مي گذارد، لذا اختلاف آب خوردن در حالت ايستاده و نشسته در روز شب قابل توجيه علمي است. اما آگاهي كامل به آثار و جزئيات نياز به تحقيق و نمونه گيري دارد.
احاديث بسيار وارد شده است كه ايستاده آب خوردن خوب است و آب را به يك نفس خوردن خوب است و ليكن بهتر است به سه نفس خورده شود و در روز ايستاده بخورد و در شب نشسته.»
آنگاه ايشان چهار روايت را نقل مي كند. مفاد يكي از روايات نقل شده از امام صادق عليه السلام اين است كه آب ايستاده خوردن باعث غلبه زرداب و صفرا مي شود. و در حديث ديگر آن حضرت فرمود كه ايستاده آب خوردن بيشتر باعث قوت و صحت بدن مي شود.
اما دو روايت مخالف اين مطلب نيز نقل مي كند. يكي از علي عليه السلام كه از آن حضرت نقل شده كه فرمود: در حالت ايستاده آب مخوريد زيرا باعث دردي مي شود كه دوا نداشته باشد مگر آن كه خدا عافيت دهد. و در حديث صحيح ديگر از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه آن حضرت فرمود: در حالت ايستاده آب مخوريد و بر دور هيچ قبر گردش نكنيد و دور مزن و در آب ايستاده بول مكن، پس هر كه چنين كند و بلائي به او برسد ملامت نكند مگر خود را.
همان طور كه ملاحظه مي كنيد دو دسته روايات داريم كه دلالت آنها با هم متفاوت است. از نظر كارشناسان ديني و فن استنباط و اجتهاد در صورت صحت سند همه اين روايات بهترين راه و عاقلانه ترين راه كه مورد تأييد عقل و عقلا است جمع بين مفاد اين روايات در حد امكان است. لذا در اصول فقه كه علم رصد استنباط و اجتهاد است، اين قاعده معروف است كه «الجمع مهما امكن اولي». نتيجه جمع اين روايات همان طور كه علامه مجلسي از فقيه عالي مقام مرحوم شيخ صدوق كه از اركان فقه شيعه است نقل كردند «ابن بابويه (مرحوم صدوق) عليه الرحمه گفته است كه مراد از اين احاديث ( كه ايستاده آب خوردن را نهي مي كند) آب خوردن شب است.»
گرچه ممكن است به طرق ديگر نيز بتوان بين از روايات جمع كرد و ليكن چون مرحوم صدوق در نقل روايات و احاديث اهل بيت از بزرگان اين فن بوده و كتب روائي او منابع اصلي تلقي مي شود، احتمالا به قرينه ساير روايات كه در دسترس داشته و ملاحظه فرمودند، اين گونه بين مفاد روايات جمع نموده و چنين استنباطي نمودند.
براي آگاهي بيشتر ر.ك: جواهر الكلام، تهران، دارالكتب الاسلاميه، ج 36، ص 506 (دليل آب نوشيدن در شب و روز در پاورقي روايات آن را آدرس داده است.
براي آگاهي بيشتر ر.ك: جواهر الكلام، تهران، دارالكتب الاسلاميه، ج 36، ص 506.
خوردن آب در شب هنگام نشسته و در روز ايستاده مستحب است و بر عكس آن مكروه چرا؟
پاسخ:
با سلام و ادب سلامتي، سعادت و موفقيت شما را از درگاه ايزد منان خواستاريم
بايد دانست همان طور كه روز و شب بر جذر و مد سطح آب درياها تأثير متفاوت مي گذارد. بر جذب و انفعالات آب در بدن نيز تأثير متفاوت مي گذارد، لذا اختلاف آب خوردن در حالت ايستاده و نشسته در روز شب قابل توجيه علمي است. اما آگاهي كامل به آثار و جزئيات نياز به تحقيق و نمونه گيري دارد.
احاديث بسيار وارد شده است كه ايستاده آب خوردن خوب است و آب را به يك نفس خوردن خوب است و ليكن بهتر است به سه نفس خورده شود و در روز ايستاده بخورد و در شب نشسته.»
آنگاه ايشان چهار روايت را نقل مي كند. مفاد يكي از روايات نقل شده از امام صادق عليه السلام اين است كه آب ايستاده خوردن باعث غلبه زرداب و صفرا مي شود. و در حديث ديگر آن حضرت فرمود كه ايستاده آب خوردن بيشتر باعث قوت و صحت بدن مي شود.
اما دو روايت مخالف اين مطلب نيز نقل مي كند. يكي از علي عليه السلام كه از آن حضرت نقل شده كه فرمود: در حالت ايستاده آب مخوريد زيرا باعث دردي مي شود كه دوا نداشته باشد مگر آن كه خدا عافيت دهد. و در حديث صحيح ديگر از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه آن حضرت فرمود: در حالت ايستاده آب مخوريد و بر دور هيچ قبر گردش نكنيد و دور مزن و در آب ايستاده بول مكن، پس هر كه چنين كند و بلائي به او برسد ملامت نكند مگر خود را.
همان طور كه ملاحظه مي كنيد دو دسته روايات داريم كه دلالت آنها با هم متفاوت است. از نظر كارشناسان ديني و فن استنباط و اجتهاد در صورت صحت سند همه اين روايات بهترين راه و عاقلانه ترين راه كه مورد تأييد عقل و عقلا است جمع بين مفاد اين روايات در حد امكان است. لذا در اصول فقه كه علم رصد استنباط و اجتهاد است، اين قاعده معروف است كه «الجمع مهما امكن اولي». نتيجه جمع اين روايات همان طور كه علامه مجلسي از فقيه عالي مقام مرحوم شيخ صدوق كه از اركان فقه شيعه است نقل كردند «ابن بابويه (مرحوم صدوق) عليه الرحمه گفته است كه مراد از اين احاديث ( كه ايستاده آب خوردن را نهي مي كند) آب خوردن شب است.»
گرچه ممكن است به طرق ديگر نيز بتوان بين از روايات جمع كرد و ليكن چون مرحوم صدوق در نقل روايات و احاديث اهل بيت از بزرگان اين فن بوده و كتب روائي او منابع اصلي تلقي مي شود، احتمالا به قرينه ساير روايات كه در دسترس داشته و ملاحظه فرمودند، اين گونه بين مفاد روايات جمع نموده و چنين استنباطي نمودند.
براي آگاهي بيشتر ر.ك: جواهر الكلام، تهران، دارالكتب الاسلاميه، ج 36، ص 506 (دليل آب نوشيدن در شب و روز در پاورقي روايات آن را آدرس داده است.
براي آگاهي بيشتر ر.ك: جواهر الكلام، تهران، دارالكتب الاسلاميه، ج 36، ص 506.
