پرسش:
آیا ازدواج موقت تجویز هوسرانی نیست؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب
غريزه جنسى يكى از نيرومندترين غرائز انسانى است، تا آن جا كه پاره اى از روانكاوان آن را تنها غريزه اصيل انسان مى دانند و تمام غرائز ديگر را به آن باز مى گردانند. از سوى ديگر اين يك قانون كلى است كه اگر به غرايز طبيعى انسان به صورت صحيحى پاسخ گفته نشود، براى اشباع آن متوجه طريق انحرافى خواهد شد، زيرا غرايز طبيعى را نمی توان از بين برد. فرضا بتوانيم آن را سركوب كنيم، چنين اقدامى عاقلانه نيست، زيرا مبارزه با قانون آفرينش است، مكاتب يا ادياني كه در صدد سركوب آن بر آمدند ، عملا ناموفق بودند .بنابر اين راه صحيح آن است كه غرائز را از طريق معقولى اشباع كرد و از آنها در مسير زندگى بهره بردارى نمود.
از طرف ديگر در بسيارى از محيطها افرادى در سنين خاصى قادر به ازدواج دائم نيستند، يا افراد متأهل در مسافرتهاى طولانى و يا در مأموريتها و يا به علل ديگرى با مشكل عدم ارضاى غريزه جنسى رو به رو مى شوند. اسلام كه قوانينش را خداى عالم بر تمام مصالح و مفاسد و نيازهاى درونى و بيرونى بشر فرستاده است، براى پاسخ گويى صحيح و همه جانبه به اين غريزه طبيعى، دو راه تعيين فرموده است: يكى ازدواج دايم و ديگرى موقت.
چنان چه اين دو برنامه الهى با شرايط و مقررات تعيين شده از سوى شرع عملى گردد، هم به يكى از غرايز انسانى پاسخ طبيعى داده
مى شود، و هم حقى از كسى پايمال نمى گردد و كسى بدبخت نمى شود. البته ممكن است افراد متخلفى پيدا شوند كه از اين قانون سوء استفاده نمايند، وى بايد توجه داشت در تمام يا اكثر قوانين، افراد منحرف ، تخلف و سوء استفاده مى كنند، ليكن اين نقض قانون نيست، بلكه عيب سوء استفاده كنندگان است كه بايد اصلاح گردند.
ازدواج موقت شرايطى دارد كه با توجه به شرايط، از يك طرف از روابط بي حد و حصر جلو گيري مي شود و از طرف ديگر غريزه جنسي از طريق قانوني و شرعي و در چهارچوب خاصي بر آورده مي شود. (1(
شرايط ازدواج موقت:
1- خواندن صيغه عقد، كه به عربى صحيح خوانده مى شود، و اگر مرد و زن نتوانند صيغه را به عربى صحيح بخوانند، به هر لفظى كه صيغه را بخوانند صحيح است و لازم نيست وكيل بگيرند، اما بايد لفظى بگويند كه معنى «متعت» و «قبلت» را بفهماند، مثلا متعه كردم، قبول كردم.
2- كسى كه صيغه را مى خواند، بالغ و عاقل باشد.
3- زن و مرد به ازدواج راضى باشند.
4- زن اگر دختر باكره باشد، بايد از پدر يا جد پدر خود اجازه بگيرد.
5- مدت زناشويى معين شود.
6- تعيين مهريه، زن و مرد به پول يا مال ديگرى توافق كنند و در عقد ذكر نمايند. (2(
ذكر سه نكته لازم است:
1- چنان چه در عقد موقت فرزندى متولد شود، داراى حقوق فرزند متولد شده از زن دائمى است.(3)
2- زن مى تواند در عقد موقت شرط كند شوهر با او نزديكى نكند و فقط لذتهاى ديگر را ببرد.(4)
3- اگر در عقد موقت زن بالغ و غير يائسه باشد و نزديكى انجام گيرد، بايد 45 روز (دو حيض) عده نگه دارد.(5)
هنگامي كه در اين مسئله با دقت نگاه مي كنيم ، متوجه مي شويم ازدواج موقت ، نه تنها براي تجويز هوسراني نيست ، بلكه براي محدود كردن ، قانونمند كردن و جلوگيري از بي حد و حصر بودن آن است. و در ضمن حقوق زنان و فرزندان در آن تأمين مي شود. و اينها براي كساني است كه ازدواج دائم براي آنها فراهم نبوده يا بسيار سخت و مشكل است و در ضمن نياز جنسي و عاطفي براي ارتباط با همسر دارند.
چون همان گونه كه گفتيم نمي توان از غريزه جنسي جلوگيري كرد ، زيرا چه بسا به شكل هاي ديگر بروز مي كند. از طرف ديگر ازدواج موقت شرايطي دارد كه بايد فراهم شود و در چارجوب خاص صورت پذيرد و همه اينها نشان بر محدوديت است .
پى نوشتها:
1- براى اطلاع بيشتر به تفسير نمونه، ج 3، ص 340 - 345 مراجعه شود.
2- امام خمينى، توضيح المسائل، مسئله 2363، و 2370 و 2376؛ تحرير الوسيله، ج 2، ص 289، مسئله 5 و ص 290، مسئله 9.
3- تحرير الوسيله، ج 2، ص 291، مسئله 13.
4- توضيح المسائل، مسئله 2423.
5- تحرير الوسيله، ج 2، ص 291، مسئله 16.
