پرسش:
آیا انسان های شبیه سازی شده در غرب دارای روح هستند ؟ تكلیف این انسان ها در روز قیامت چیست؟ اینها از چه كسی ارث می برند؟
پاسخ:
با سلام و ادب
در مورد شبیه سازی انسان چون پدیده ای نو و فعلا در حد یک نظریه علمی است و تا طی مراحل عملی فاصله زیادی هست، در حال حاضر نمىتوان چيزى گفت، زيرا هنوز ثمره اين فرايند به دست نيامده و هر قضاوتى در اين مورد نوعى پيشگويى عجولانه است. از طرف ديگر چنانچه اين طرح موفق باشد، بعيد نيست بتوان انسانها يا انساننماهايى با ويژگىهاى زيستى و روحى متفاوت پديد آورد.
وچون اين مسأله پديده اي نو است و اصل اين موضوع و ماهيت و نيز پيامدهاي اخلاقي، اجتماعي و حقوقي آن خوب مشخص نيست، هنوز اظهار نظر شرعي يکپارچه اي صورت نگرفته است ما در اين مجال در خصوص اصل عمل شبیه سازی و جواز یا عدم جواز آن به طور خلاصه اشاره مي کنيم:
آيت الله مکارم شيرازي: اين عمل (يعني شبيه سازي) از نظر شرعي خالي از اشکال نيست و مفاسد زيادي بر آن مترتب مي شود، به همين جهت حتي افرادي که پاي بند به دين و شريعتي نيستند به خاطر مفاسد اجتماعي آن به مخالفت با آن پرداخته اند (استفتاآت جديد، ج 2، ص 619، س 1783).
آيت الله تبريزي: عمل استنساخ (شبيه سازي انسان) جايز نيست. والله العالم (استفتا کتبي از دفتر معظم له)
آيت الله سيستاني: اصل اين عمل في حد ذاته حرام نيست ولي با توجه به مفاسد و خطراتي که ممکن است بر آن مترتب شود ولي امر مي تواند از آن منع کند و در اين صورت حرام خواهد بود (استفتا کتبي از دفتر معظم له).
آيت الله صافي گلپايگاني: موضوع مذکور در سؤال بايد از جميع جهات مشخص شود تا بتوان حکم شرعي آن را بررسي نمود. والله العالم (استفتا کتبي از دفتر معظم له)
در صورت تحقق مسئله شبیه سازی ، انسانی که به وجود آید از کسی ارث نخواهد برد چون ارث بردن فرع بر این است که مورث او معلوم باشد ولی اگر ازدواج کرد و از خود فرزندانی داشت و مال و منالی داشت پس از مرگ، اموال او به ورثه او خواهد رسید و اگر وارثی نداشت اموال او به حاکم شرع خواهد رسید.
تکلیف این انسان ها اگر از نظر عقل و ادراک همانند انسان های دیگر باشند مانند دیگر انسان ها خواهد بود و در روز قیامت نیز باید پاسخگوی کردار و رفتار خود باشند .
