پاسخ به چند استفتاء فقهی

1- سؤال:خرید و فروش برخی از روزنامه ها و مجلّاتی که با استفاده از آزادی موجود در جمهوری اسلامی، برخی از احکام اسلام را زیر سؤال برده و یا به مقدّسات انقلاب اسلامی جسارت کرده و یا بی بند و باری و فساد را ترویج می نماید چه صورت دارد ؟ مسائل جدید ج1ص39
آیت الله فاضل لنکرانی : در این گونه موارد از خرید آنها اجتناب کنید تا هم خود شما  آلوده نشوید و هم آن نشریات تقویت نشوند .
آیت الله بهجت :با علم به مذکورات ، خریداری و ترویج نشود .
آیت الله صافی گلپایگانی : اشکال دارد .
آیت الله تبریزی : کتب و روزنامه ها و مجلّاتی که مشتمل بر مطالب باطل است و عقاید اسلامی مردم را سست می کند یا امنیّت کشور را به خطر می اندازد و یا موجب ترویج فساد در جامعه و اختلال نظام می شود ، طبع و نشر و خرید و فروش آنها جایز نیست و ثمن آن برای فروشنده سُحت است .
آیت الله مکارم شیرازی : جایز نیست و در واقع کمک به نشر فساد است .

2- سؤال : اجرت گرفتن جهت تکثیر فیلم و نوارهای مبتذل و حرام آیا حلال است یا حرام؟ و در صورت کسب از این راه  پول های بدست آمده را چه باید کرد؟ مسائل جدید ج3 ص83
آیت الله خامنه ای : در فرض سؤال اجرت حلال نیست و پول های بدست آمده باید به صاحبان آن برگردانده شود و اگر از یافتن ایشان مأیوس است از طرف ایشان به فقیر صدقه بدهد .
آیت الله سیستانی : حرام و مالک اجرت نمی شود .
آیت الله تبریزی : اجرت گرفتن جهت امر مزبور اکل مال به باطل بوده و جایز نیست و پولی که از این طریق بدست آمده باید به صاحبان آن برگردانده شودوچنانچه شخص، صاحبان پول را نمیشناسد باید آن را از طرف آنها به فقیر صدقه بدهد.
آیت الله فاضل لنکرانی : حرام است.درصورتیکه صاحبان آن را نمی شناسد آن را به فقرا صدقه بدهد .
آیت الله صافی گلپایگانی: اجرت مذکوره حرام است و پولهای بدست آمده را باید به صاحبانشان برگرداند و اگر دسترسی به صاحبانشان نداشته باشد باید از طرف آنها به عنوان صدقه به فقیر غیر سیّد داده شود و احتیاطاً برای این کار از مجتهد هم اجازه بگیرد .
آیت الله بهجت : حرام است و درآمد از حرام هم حرام است. و پول های بدست آمده را به صاحبان آن برگردانید و در صورت یأس، درحکم مجهول المالک است .
آیت الله مکارم شیرازی : اجرت کار حرام نیز حرام است و باید به صاحبان آنها باز گردد و اگر دسترسی به آنها نیست از طرف آنها به فقیری صدقه دهید .

3- سؤال: مراجعة متدیّنین به کاسبی که کسب او از راه حرام است(مانند ریش تراشی ، خرید و فروش مواد مخدر یا آلات لهو و لعب) که به نوعی تقویت یا تشویق او محسوب می شود چه صورت دارد؟ مسائل جدیدج3ص221
آیت الله خامنه ای : تقویت و تشویق افراد برای کار حرام ، جایز نیست .
آیت الله فاضل لنکرانی : اگر تقویت و ترویج عمل حرام او باشد جایز نیست .
آیت الله صافی گلپایگانی : اگر مراجعه به او موجب تشویق و تقویت او شود مطلقاً جایز نیست .
آیت الله بهجت : اگر اعانت و ترویج حرام محسوب شود ، جایز نیست .
آیت الله مکارم شیرازی : در فرض سؤال جایز نیست و در مورد ریش تراشی احتیاط(واجب) است .
آیت الله تبریزی : متدیّنین سزاوار است با کسبه ای که متدیّن هستند و در کسبشان رعایت مسایل شرعی را می کنند معامله نمایند .
آیت الله سیستانی : باید در موارد خود نهی از منکر کنند .

4- سؤال : اگر مردی همسرش را به حجاب اسلامی ملزم نکند آیا فاسق محسوب می شود؟ مسائل جدیدج5ص43
آیت الله خامنه ای : فی نفسه موجب فسق نیست .
آیت الله فاضل لنکرانی : طبق شرایط و مراحل امر به معروف و نهی از منکر عمل کند .
آیت الله صافی گلپایگانی : اگر در این خصوص بی تفاوت باشد فاسق است .
آیت الله مکارم شیرازی : واجب است امر به معروف و نهی از منکر را در این زمینه عمل کند .
آیت الله تبریزی : وظیفة هر شخصی است که اهل و عیال خود  را از گناهان باز دارد و بدون احراز عدم عذر، با احتمال صحّت ، نمی توان کسی را فاسق دانست .
آیت الله سیستانی : صرف عدم الزام ، موجب فسق نیست .
آیت الله بهجت : اگر در حجاب نداشتن او شریک باشد مثل اینکه به او اجازة خروج از منزل را بدهد ، بله فاسق می شود.

5- سؤال: برخی تحت عنوان هنر عکس، حضرت مریم سلام الله علیها را با صورت و گردن باز نقّاشی و در برخی مجلّات به چاپ میرسانند آیا کشیدن چنین نقّاشیها از نظر شرعی جایزاست و وهن آن بزرگوار محسوب نمیشود؟مسائل جدیدج5 ص27  
آیت الله خامنه ای : عمل مذکور اگر در نظر عرف ، وهن به آن حضرت محسوب شود جایز نیست و تشخیص آن با خود مکلّف است .
آیت الله صافی گلپایگانی : حرام است و اصلی ندارد و ریشة این عکسها تبلیغات مسیحیّت است و مسلمانان جاهل متأسفانه از این عکسها در منازل و غیر آن استفاده می کنند .
آیت الله فاضل لنکرانی : خیر.
آیت الله سیستانی : اگر در عرف وهن محسوب شود جایز نیست .
آیت الله تبریزی : از چنین تمثالهای تخیّلی وهن آور باید اجتناب شود .
آیت الله مکارم شیرازی : این کار جایز نیست .
آیت الله بهجت : اگر سبب وهن و اهانت باشد حرام است ، بلکه کلّاً  این تصاویر اشکال دارد .

6- سؤال : برخی خانواده ها ، بچّه های  بی سرپرست را بزرگ کرده و از آنها نگهداری می کنند ، آیا صدور شناسنامه برای آنان به عنوان فرزند این خانواده از نظر شرعی چه صورت دارد؟ مسائل جدیدج5 ص 149
آیت الله فاضل لنکرانی و آیت الله مکارم شیرازی و آیت الله بهجت : جایز نیست .
آیت الله تبریزی : الحاق به نسب باطل و حرام است .

7- سؤال : برخی کارخانجات تولید شیر ، بر روی پاکت می نویسند : تهیه شده از شیر تازة گاو . ولی شنیده ها حاکی است برخی از آنان ، از شیر خشک استفاده کرده یا آنقدر چربی و مواد لبنی را می گیرند که به آب شبیه تر است تا  شیر ، آیا این عمل غشّ در معامله محسوب نمی گردد و شرعاًً چنین کسبی چه صورت دارد ؟ مسائل جدیدج5 ص 151
آیت الله فاضل لنکرانی : اگر واقعاً از شیر خشک استفاده کنند ، حرام است .
آیت الله مکارم شیرازی : هر گاه آنچه را نوشته اید ثا بت شود غشّ محسوب می شود و حرام است .
آیت الله سیستانی : اگر خلاف واقع ابراز شود علاوه  بر کذب بودن ، غشّ در معامله هم است .
آیت الله صافی گلپایگانی : این عمل غشّ و حرام است .
آیت الله تبریزی : اگر چنین امری  واقعیّت داشته باشد که منظورشان شیر معمولی بوده و به جای آن از شیر خشک استفاده کرده اند گرچه یک جنس باشد ولی خیانت در معامله است و حرام و شخص جاهل ، اختیار فسخ دارد .
آیت الله بهجت : غشّ و تدلیس که اخفای عیب است ، حرام است و تو ضیح آن در مسئله 1628 و1672 و قبل و بعد آن آمده است .

8- سؤال : خواهشمند است نظر مبارک خود را نسبت به خرید و فروش کالاهای اسرائیلی و شرکتهای حامی رژیم صهیونیستی در بلاد اسلامی اعلام فرمایید؟ مسائل جدیدج4 ص 233
حضرت امام خمینی ره: کمک به اسرائیل چه فروش اسلحه و مواد منفجره و چه فروش نفت ، حرام و مخالفت با اسلام است. رابطه با اسرائیل و عمّال آن چه رابطه تجاری و چه رابطه سیاسی ، حرام و مخالفت با اسلام است ، باید مسلمین از استعمال امتعة اسرائیل خودداری کنند. صحیفة نور ،1/139
حضرت آیت الله خامنه ای: تحریم اقتصادی دولت غاصب و به رسمیت نشناختن آن ، وظیفة همة دولتهای مسلمان است و ملّتها باید در برابر این مسئله حسّاسیّت نشان دهند و با این وسایل و با همة وسایل ممکن باید با توطئة جاری مقابله و از تأثیر آن ممانعت بعمل آید. 25/7/1370
حضرت آیت الله سیستانی: هیچ مسلمانی نمی تواند از محصولات یک کشور غیراسلامی که در حال جنگ با مسلمین است مثل اسرائیل چیزی بخرد .
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی: بر همة مسلمانان لازم است نسبت به خطر اسرائیل توجّه عمیقی داشته باشد ، امروز همة قرائن و شواهد حاکی است که این دولت غاصب در صدد مقابله با اساس اسلام است و ظلم او محدود به سرزمین فلسطین نخواهد بود ، از این جهت لازم است به هر نحوی که می توانند مخالفت و دشمنی خود را با این رژیم ابراز و از هر گونه عملی که حاکی از ارتباط یا تقویت آنان است اجتناب نمایند و تردیدی نیست که خرید و فروش از مراکزی که ولو به مقدار اندک با این رژیم مرتبط است حرام است وخصوصاً مسلمانان در بلاد اسلامی باید از معامله با آنان خودداری و اجازة حضور شرکت های حامی آنان را ندهند ، خداوند مسلمانان را از ظلم وستم این رژیم حفظ و هر چه زودتر آنان را محو و نابود سازد .
حضرت آیت الله تبریزی: خرید و فروش کالاهای مزبور، تأیید حکومت ظالم حساب می شود و جایز نیست .
حضرت آیت الله مکارم شیرازی: هر نوع کمک به رژیم غاصب اسرائیل حرام است .

9- سؤال: آیا دروغگویی (خالی بندی) در نمایش فیلمها به عنوان طنز و ترویج آن چه صورت دارد؟ مسائل جدیدج4ص101
آیت الله بهجت: اگر مفسده نداشته باشد و ترویج فساد نباشد اشکال ندارد .
آیت الله سیستانی: از این جهت اشکال ندارد، چون قصد اِخبار در آن نیست .
آیت الله تبریزی: دروغ گفتن حرام است، جدّی بوده باشد یا شوخی .
آیت الله صافی گلپایگانی: اشکال دارد .
آیت الله فاضل لنکرانی: وجهی ندارد .
آیت الله مکارم شیرازی: در صورتی که قرائن و شواهدی به همراه سخنانش باشد که معلوم شود جنبة طنز دارد ، این کار ذاتاً حرام نیست، مگر اینکه مفاسد اخلاقی به دنبال داشته باشد .

10- سؤال : برخی همسایه ها با بلند نمودن صدای رادیو  و تلویزیون باعث آزار همسایه ها می شوند یا در وقتهای نامناسب سر و صدا نموده و ایجاد مزاحمت می کنند آیا عمل آنها از نظر اخلاقی مذموم است یا شرعاً نیز گناه محسوب می شود؟ مسائل جدید ج5ص73
آیت الله خامنه ای: به طورکلّی ازکارهایی که موجب اذیّت و آزار همسایگان است باید اجتناب شود .
آیت الله فاضل لنکرانی: بلی ، اذیّت و آزار همسایه حرام است .
آیت الله صافی گلپایگانی: اگر باعث اذیّت همسایه شود حرام است .
آیت الله مکارم شیرازی: ایجاد مزاحمت برای دیگران حرام است .
آیت الله سیستانی: به مقدار معمول و متعارف اشکال ندارد گرچه به هیچ نحو ایذاء همسایه سزاوار نیست .
آیت الله تبریزی: استفاده از رادیو و تلویزیون در منزل باید به طوری باشد که موجب اذیّت همسایگان نشود و چنانچه بخواهد به غنا و موسیقی لهوی گوش کند عمل مزبور حرام است هرچند موجب اذیّت همسایگان هم نشود .
آیت الله بهجت: اگر به حدّ ایذاء برسد ، شرعاً نیز گناه است .

11- سؤال : حرکت دسته های عزاداری در شبهای محرّم تا نیمه شب همراه با استفاده از طبل و امثال آن که موجب مزاحمت مردم میگردد چگونه است ؟ مسائل جدید ج5 ص117
آیت الله خامنه ای: اگر چه اقامة مراسم و شعائر دینی در زمانهای مناسب در حسینیّه از بهترین کارها و جزو مستحبّات مؤکّد است ولی واجب است برگزارکنندگان مراسم و عزاداران تا حدّ امکان از اذیّت و ایجاد مزاحمت برای مردم بپرهیزند .
آیت الله سیستانی: سعی شود که عزاداری موجب مزاحمت دیگران نشود .
آیت الله مکارم شیرازی: عزاداری خامس آل عبا علیهم السّلام که از افضل قربات است باید به گونه ای برگزار گردد که مزاحمتی برای مردم نداشته باشد و مردم نیز در ایّام عزاداری باید تا آن جا که میسّر است همکاری کنند .
آیت الله صافی گلپایگانی: استفاده از طبل جایز نیست .
آیت الله تبریزی: درعزاداری، اظهار شعائر به نحو حلال بدون استفاده از آلات لهوی مطلوب شارع است بالاخص در شبهای تاسوعا و عاشورا  و مؤمنین تحمّل می کنند و ثواب می برند.
آیت الله بهجت: ایذاء و مزاحمت مؤمنین جایز نیست و طبل زدن هم که مطلقاً اشکال دارد .