پرسش :

چرا نمی‌شود نماز را به زبان فارسی خواند؟
پاسخ:

با سلام و عرض ادب و احترام 

خواندن نماز به صورت عربي و با همان الفاظ و كلماتي كه پيامبر وديگر مسلمانان صدر اسلام مي خواندند دلائل مختلفي دارد كه به برخي ازآن ها اشاره مي كنيم.
اول: تعبدى و توفيقى بودن خواندن نماز به لفظ عربى، به اين معنا كه شريعت اسلام دستور به عربى خواندن نماز داده است.
با توجه به اين كه روح عبادت بر تسليم و تعبد است طبعا انساني كه مي خواهد عبادت خدا كند آن چيزي را انجام مي دهد كه خداوند خواسته است وبر طبق آيات و روايات و سيره پيامبر اين واجب و تكليف ديني به اين شكل واجب شده است، اگر چه انسان مي تواند در غير اوقات نماز با هر زباني با خداوند سخن گويد.
دوم: جهت ايجاد زبانى مشترك ميان همه پيروان اسلام و در واقع فراهم سازى وحدت و پيوند بين المللى دينى است.
سوم: قرائت و اذكاري كه در نماز است به صورت دقيق در هيچ زباني ترجمه ندارد. يعني نمي توان همان مفاهيمي كه در اذكار نماز است به صورت دقيق ترجمه كرد و آن را بيان نمود . چه بسا برخي از كلمات يا جملات، معاني بسياري در خود جاي داده كه با يك يا چند جمله نتوان همه آن ها را بيان نمود.(1)
به عنوان مثال از سوره حمد نام مى‏ بريم كه هيچ ترجمه‏ اى كه بتواند تمام مفاهيم آن را به زبان ديگر بيان كند، نيست. حتى كلمه الله، هيچ معادلى در زبان ديگر ندارد و كلمه خدا در زبان فارسى معادل معناى الله نم ى‏باشد.
در ضمن تجربه زندگي انسان ها نشان داده است آنجا كه دست ها ي انساني در كارهاي مختلف دخالت كرده است ، آن را به صورت هاي مختلف در آورده كه گاهي با اصل و حقيقت خود فاصله بسيار دارد. در مورد احكام و تكاليف ديني نيز ما اين مسئله را در اديان ديگر مشاهده مي كنيم كه دست بردن انسان ها در احكام و دستورات ديني آنها را به چه وضعي در آورده و گاهي آن را به صورت كلي پاك كرده و از بين برده است.
در مورد نماز و عبادت نيز ما امروزه در اديان ديگر چيزي نمي بينيم كه خواسته الهي باشد تا پيروان آن اديان خود را موظف به انجام آن بدانند و به همين خاطر آن ارتباط دائمي و هميشگي كه مسلمانان با خداي خويش دارند ، در اديان ديگر مشاهده نمي كنيم.
اگر چه با توجه به اسبابي كه ذكر كرديم نماز بايد به زبان عربي خوانده شود ، اما اين بدان معني نيست كه انسان نتواند به هيچ زبان ديگري با خداوند سخن بگويد .
انسان مي تواند با هر زباني كه خواست در غير وقت نماز با خدا سخن گفته و با او راز و نياز كند و درد ها و نياز هاي خود را با او در ميان گذارد .حتي در قنوت نماز كه قسمت خواستن حاجت ها است ، به فتواي اكثرمراجع انسان مي تواند به فارسي يا هر زبان ديگر با خدا سخن گويد.
پى نوشت‏ها:
1 - استاد محمد تقى مصباح يزدى، قرآن‏شناسى، ص 102 - 92، با اقتباس و تلخيص، چاپ مؤسسه آموزش و پژوهشى امام خمينى، 1380 ه' ش.

پرسش :

ناشناس : میشه در نماز های 5گانه در قنوت در ضمن دعای عربی دعای فارسی بخونم؟

پاسخ:

با سلام و عرض ادب خدمت شما پرسشگر محترم

در مورد پرسش شما باید عرض کنم به فتوای اكثر فقها خواندن دعا، به زبان فارسى و غیر فارسى در قنوت چه در نماز واجب و چه در نماز مستحبی مانند نماز وتر جائز است،(1)

البته برخى از مراجع آن را خلاف احتیاط مى دانند و احتیاط را در خواندن به عربی می‌دانند. آیت الله مکارم شیرازی جایز ندانسته(2)و آیت الله فاضل لنکرانی(ره) خلاف احتياط وجوبى می دانند.(3)

نکته: در مسئله احتیاطی میتوان به مراجع دیگر عدول کرد که جایز می دانند

منابع

.1عروة الوثقى، فصل فى القنوت؛ آیت اللّه بهجت، مسئله 922؛ آیت اللّه خامنه‌­اى، اجوبة الاستفتائات، ج 1، ص 497. توضیح المسائل مراجع ج1، مسئله 1135.

  .2پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مکار شیرازی بخش استفتائات.

.3آیت اللّه فاضل، جامع المسائل، ج 1، ص 103.

موفق باشید

پرسش:

اگر کسی عمدا نماز واجب را بشکند حکمش چیست؟ در چه مورد انسان می تواند نماز واجب را بشکند؟

پاسخ:

با سلام و تشکر از حسن اعتماد شما

آیات عظام: امام خمینی، خامنه ای، مکارم، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی:
شکستن نماز از روی عمد و در حال اختیار حرام است و اگر کسی نماز را بشکند معصیت کرده و گناه کار می باشد.
لیکن در موارد زیر شکستن نماز واجب جایز است.
1- برای حفظ جان خود یا حفظ جان کسی دیگری که حفظ جان او واجب است.
2- برای حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد.
اگر حفظ جان خود انسان يا كسى كه حفظ جان او واجب است يا حفظ مالى كه نگهدارى آن واجب مى‌باشد، بدون شكستن نماز ممكن نباشد بايد نماز را بشكند (امام خمینی ولى شكستن نماز براى مالى كه اهمّيّت ندارد مكروه است. )
3- اگر طلب کار در بین نماز بدهکار، طلب خود را از او مطالبه کند، در صورتی که در بین نماز طلب بتواند طلب خود را بدهد باید در همان حال بدهی خود را بدهد و اگر بدون شکستن نماز ممکن نباشد، چنانچه وقت نماز وسعت داشته باشد (یعنی وقت برای نماز، زیاد مانده باشد که بتواند با شکستن نماز و دادن بدهی، نماز را در وقت بخواند) باید نماز را بشکند و بدهی خود را بدهد و بعد نماز را بخواند.
آیت الله مکارم: شکستن نماز واجب نیست و می تواند نماز را تمام کند بعد ادای دین کند، مگر آنکه ضرورت خاصی داشته باشد مانند آنکه طلب کار عجله برای رفتن داشته باشد در این صورت نماز را بشکند و ادای دین کند.
4- اگر در بین نماز متوجه شود که مسجد نجس شده است و یا در همان حال مسجد نجس شود، اگر بدون شکستن نماز تطهیر مسجد ممکن نباشد، چنانچه وقت برای نماز زیاد باشد، باید نماز را بشکند، و مسجد را تطهیر کند و بعد نماز را بخواند. (آیت الله مکارم: بعد از نماز اقدام به تطهیر مسجد کند و احتیاط آن است که نماز خود را طولانی نکند. ). (آیت الله وحید خراسانی و آیت الله صافی گلپایگانی: اگر بعد از نماز تطهیر مسجد ممکن باشد شکستن نماز در وسعت وقت نیز جایز نیست و اگر بعد از نماز تطهیر مسجد ممکن نباشد: یا تأخیر در تطهیر مسجد تا بعداز نماز، هتک مسجد باشد)، باید نماز را بشکند و مسجد را تطهیر نماید، بعد نماز را بخواند). ( آیت الله سیستانی: اگر بعد از نماز تطهیر مسجد ممکن باشد شکستن نماز در وسعت وقت نیز جایز نیست و اگر بعد از نماز تطهیر مسجد ممکن نباشد، باید نماز را بشکند و مسجد را تطهیر نماید، بعد نماز را بخواند).
5- اگر در رکعت اول نماز و پیش از رفتن به رکوع یادش بیاید که اذان و یا اقامه را نگفته است، در این صورت اگر وقت نماز وسعت دارد، مستحب است ( مکارم: بهتر است )نماز را بشکند و نماز را با اذان و اقامه بخواند. (سیستانی: اگر پیش از تمام شدن نماز یادش بیاید که اذان و اقامه را فراموش کرده مستحب است برای گفتن اذان و اقامه، نماز را بشکند. ) (شبیری زنجانی: اگر اذان و اقامه را با هم فراموش کرده، قبل از رکوع مستحب است برای گفتن اذان و اقامه نماز را بشکند و بعد نماز را شروع کند و اگر بعد از رفتن به رکوع یادش بیاید بنابر احتیاط نمی تواند نمازش را بشکند، هم چنین اگر تنها اذان را فراموش کرده باشد در هر جای نماز که باشد نمی تواند نماز را بشکند و لی اگر تنها اقامه را فراموش کرده باشد در هرجای نماز باشد می تواند نمازش را بشکند).

1. امام خمینی، توضیح المسائل، مسأله 1159-1164؛ ( نظر رهبری مطابق با فتوای امام خمینی است) آیت الله مکارم: توضیح المسائل، مسأله 1041-1045؛ آیت الله سیستانی، توضیح المسائل، مسأله 1145-1150؛ آیت الله شبیری زنجانی، توضیح المسائل مسأله 1168 -1173؛ آیت الله وحید، توضیح المسائل، مسأله 1167-1172؛ آیت الله صافی؛ توضیح المسائل، مسأله 1168-1173.