شبهه
حجاب اسلامی برای زنان، نه تنها سودمندی خاصی ندارد بلکه موجب پدیدآمدن ناراحتی‌ها و تنگناهای گوناگون فردی و اجتماعی است. حجاب، زنان را افسرده می‌کند و مانع بزرگی بر سر راه پویایی و پیشرفت اجتماعی آن‌هاست. انسان به غریزه خود طالب لذت‌جویی و نمایاندن زیبایی‌ها خود و بهره‌بردن از زیبایی‌ها موجود در طبیعت است. حجاب ظلمی فاحش و تبعیضی ناروا بر علیه زنان به سود مردان است. حجاب زن را بیش از پیش زیر سلطه‌ی مرد می‌برد و مانع ورود آزادانه‌ی او به عرصه‌ی اجتماعی است. آیا این ستم نیست که زن تاوان چشم‌چرانی و هوسبازی مرد را بدهد و برای آنکه مردان به گناه نیالایند، خود را در چند لایه بپیچد و آزار ببیند! حجاب مردان را برای دیدن و زنان را برای دیده‌شدن آزمندتر و مشتاق‌تر می‌کند!
چکیده‌ی نقد
به نظر می رسد که همه‌ی انسان‌ها در اصل لزوم پوشش و ضرورت پوشيدن لباس براي انسان در موقعيت هاي گوناگون اجتماعي، اختلاف نظري نداشته باشند؛ از منظر فقه اسلامی زنان با ايمان بايد تمام بدن خود را، جز گردي صورت و دست ها تا مچ، از مردان نامحرم بپوشانند؛ آن گونه که در آيات قرآن ترسيم شده است، اين پوشش، با استفاده از يک مقنعه بلند، که تمام سروگردن را پوشانده و برجستگي سينه ها را پنهان مي کند و نيز پوشيدن لباس سرتاسري (مانتو) و شلوار، انجام مي گيرد؛ بدن و جاذبه‌های بدنی زن مؤمن، همچون روح او، در نگاه خداوند حرمت و احترام دارد؛ شرافت اين بدن و جاذبه هاي آن اقتضا می کند که در برابر چشمان هوس آلود و حریص مردان قرار نگيرد؛ خانواده، بهترين و مهم ترين محيط امنيت، آرامش و بالندگي انسان هاست؛ بي حجابي زنان و جلوه گري و عشوه گري هاي خياباني، در واقع تيشه زدن به ريشه خانواده است؛ بی‌حجابی همچنین عامل مهم بسیاری از هم‌چشمی‌ها، اختلال افسردگی و اضطراب و بدشکلی هراسی در زنان، روابط نامشروع و تجاوزهای به عنف، آسیب‌های اجتماعی، ... است؛ حجاب اسلامی ابتدا به سود خود زنان و در جهت مصالح مادي و معنوي آنان است نه برای گناه نکردن مردان! اگر فرض کنیم که شرایطی فراهم شود که مردان به زنان نگاه نکنند، باز هم زنان باید حجاب بپوشند تا از فایده های آن بهره مند شوند! وآنگهی برای سلامت و پاکی جامعه و هدايت انرژي هاي انساني به سمت پيشرفت و تعالي مادي و معنوي، زنان و مردان هر دو مسؤول و متعهدند و بايد به پاکی و عفت فضاي عمومي جامعه کمک کنند!
مقدمه
به نظر مي رسد که همه در اصل لزوم پوشش و ضرورت پوشيدن لباس براي انسان در موقعيت‌هاي گوناگون اجتماعي، اختلاف نظري نداشته باشيم؛ چيزي که مايه تفاوت و اختلاف است و گاهي بحث ها و چالش هايي را پديد مي آورد و ابهام هایی را می‌زاید و می پرورد، اندازه و حدود پوشش است؛ اختلاف نظر در نوع و حدود پوشش، از تفاوت نگرش به موضوع حجاب و آگاهي از حکمت ها و دقايق اين فريضه الهي از يک سو و دلايل عقلي و ديني (قرآنی و روایی) وجوب آن از سوي ديگر، ناشي مي شود؛ به بيان ديگر، گاهي پرسش هاي دختران درباره حجاب (البته واژه پوشش دقيق تر و صحيح تر است) به سبب اين است که دقيقاً حکم خداوند را نمي دانند و اگر براي آن ها توضيح داده شود، با طیب خاطر مي پذيرند؛ و گاهي از حکمت هاي حجاب مي پرسند و دوست دارند ذهن جستجو گر خودشان را نسبت به سودمندي و اهميت پوشش شرعي متقاعد کنند؛ در این فرصت، ابتدا پوشش اسلامي را تعريف کرده، سپس برخي از حکمت هاي آن را بيان مي کنیم.
پوشش شرعی، حکم مسلم دین
از مجموعه آيات قرآن و سخنان پيامبر و امامان اهل بيت ـ عليهم السلام ـ چنين به دست مي آيد که زنان با ايمان بايد تمام بدن خود را، جز گردي صورت و دست ها تا مچ، از مردان نامحرم بپوشانند؛ آن گونه که در آيات قرآن ترسيم شده است، اين پوشش، با استفاده از يک مقنعه بلند، که تمام سروگردن را پوشانده و برجستگي سينه ها را پنهان مي کند و نيز پوشيدن لباس سرتاسري (مانتو) و شلوار، انجام مي گيرد؛[1] علاوه بر اين، زنان مؤمن موظفند از آرايش هاي غليظ و جالب توجه و نيز رفتارها و اطوارهاي محرک و کرشمه و ناز در سخن گفتن و رفتار در مقابل مردان (جز همسر) خودداري کنند؛ البته بايد يادآور شويم که حجاب، در سخن، رفتار و نيز پوشش، مخصوص بانوان نيست و مردان هم مکلف به رعايت حدود شرعي در اين زمينه هستند.
حکمت هاي گوناگون و متنوعي براي پوشش شرعی ذکر شده است که به برخي از آن ها به اختصار اشاره مي کنيم:
حجاب، نماد حرمت و منزلت زن
بدن و جاذبه‌های بدنی زن مؤمن، همچون روح او، در نگاه خداوند حرمت و احترام دارد؛ شرافت اين بدن و جاذبه هاي آن اقتضا می کند که در برابر چشمان هوس آلود و حریص مردان قرار نگيرد؛ اين بدن زيبا و پرجاذبه، که یکی از پرشکوه‌ترین شاهکارهای آفرينش است، تنها بايد در اختيار مردي قرار گيرد که زن را نه براي تن و زيبايي هاي تنانه اش، بلکه براي روح و شخصیتش مي ستايد و دوست مي دارد! زن عاقل و با ایمان، بدنش را به مردي نشان می دهد و در اختيار مردي قرار می دهد که روح عريان آن مرد را دوست می دارد؛ نمايش رايگان جاذبه هاي بدني زنان در محيط جامعه، از قدر و منزلت آنان مي کاهد و آنان را به ابزاري براي شهوت راني مردان طماع بدل مي کند و ارزش ها و جاذبه هاي شخصيتي و انساني آنان را پوشانده و پنهان مي کند؛ از قديم گفته اند "احترام امام زاده را ابتدا متولي آن بايد نگه دارد"؛ وقتي زنان، با آرايش هاي غليظ، لباس هاي محرک و جالب نظر، اطوارها و عشوه گري هاي گوناگون، مردان را به سوي خود می خوانند و مي کشانند و با زبان بدن و رفتار، فریاد می زنند که "به من نگاه کن و رایگان لذت ببر!"، ديگر نمي توان از مردان (مرداني که اکثرا ايمان و تقواي قوي و ريشه داري ندارند) خواست که چشمان خود را ببندند و به چنین زناني خير نشوند!
زن مؤمن، به برکت ايمان و اعتقادش، در حريم ولايت خداوند[2] وارد می شود و خداوند را به عنوان سرپرست و ولی خود می پذيرد؛ خداوند نسبت به زنان با ايمان، غيرت دارد؛ زن ناموس و امانت خداست و از این رو، هم از مردان خواسته است که جز به عفت و پاکی در جسم او ننگرند و هم از خود او خواسته است که جسمش را از قرار گرفتن در معرض ديده هاي شهوت پرست نگه دارد.
حجاب در حقیقت ارزش و بهايي است که زن براي جسم و جان خود قائل است و پيام آن اين است که "من خود را ارزان نمي فروشم!" من بدنم را تنها به مردي نشان مي دهم که روح او را دوست داشته باشم و او هم، پيش و بيش از آنکه مفتون بدن من شود، عاشق روح و شخصيتم باشد!
حجاب مایه‌ی استحکام خانواده
پوشش کامل و مطلوب زنان در محيط هاي اجتماعي و پرهيز از هر گونه جلوه گري در برابر مردان، حافظ و نگهبان بنيان خانواده است؛ خانواده، بهترين و مهم ترين محيط امنيت، آرامش و بالندگي انسان هاست و بايد از دست برد هر گونه آسيبي در امان بماند تا اعضاي خانواده در کمال صلح، صفا و صميميت در کنار هم رشد کنند، نیازهای يکديگر را تأمين کرده و امنيت خاطر براي همه افراد فراهم شود؛ همچنان که مردان بايد چشمان خود را از نگاه آلوده مراقبت کنند و چشم و دل تنها به همسر خود بدوزند و خواسته هاي تني و روحي خود را در زمينه وجود او جستجو کنند، زنان نيز بايد حرمت اين بنيان مقدس را نگاه داشته و همه جاذبه هاي بدني و روحي خود را تنها در محيط امن و آرام خانواده و در برابر همسر به نمايش بگذارند.
همسران محجوب و با عفت، روز به روز به يکديگر وابسته تر و دل بسته تر شده و صميميت و عشق در ميان آنان محکم تر و ريشه دار تر مي شود و بنای خانواده آنان از گزند آسيب ها و ویرانی ها مصون تر مي ماند.
بي حجابي زنان و جلوه گري و عشوه گري هاي خياباني، در واقع تيشه زدن به ريشه خانواده است؛ مرداني که در طول روز و در هر جا که پا مي گذارند با زنان زیبا، جذاب و عشوه گر مواجه مي شوند، آرام آرام (وگاه به یکباره) نسبت به همسر خود بي رغبت شده و سردي عاطفي، جاي صميميت و عشق را مي ربايد و به پايه هاي هاي تعهد و پيمان زناشويي همسران لطمه هاي جدي وارد مي کند؛ زنان بي حجاب، علاوه بر اينکه در فروپاشی زندگي ديگرزنان سهيم اند، خود باعث شيوع فرهنگ رفتاری خطرناکی مي شوند که زندگي خودشان را نيز خواهد بلعيد و پايه هايش را ويران خواهد کرد؛ همچون کسی که بر شاخه ای نشسته بود و بیخ آن را با اره می برید!
بی‌حجابی و هم‌چشمی‌های پایان‌ناپذیر!
وقتي زنان بنا داشته باشند که بدون پوشش شرعي در محيط اجتماع و مجالس و محافل عمومی و خانوادگی، ظاهر شوند، هرگز نمي توانند نسبت به آرايش مو، صورت، دست ها، لباس ها و... بي اعتنا باشند و مجبورند در هر شرايط، به صورتي ظاهر شود که مورد پسند ديگران قرار گیرند و ديگر زنان و مردان، ارزيابي مثبتي از زیبایی و جاذبه های آنان داشته باشند؛ اين نگرانی و حساسیت، باعث مي شود که زنان، ساعت هاي زيادي را براي آماده شدن جهت حضور در فضای اجتماع صرف کنند و همواره دل نگران جذابیت بدنی و لباسی و جلوه گری خود باشند؛ چنین زنانی هزنيه هاي زيادي را صرف آرايش بدن و لباس می کنند و اين يعني صرف کردن و هدر دادن بهترين لحظات عمر براي اموري که هرگز سود انساني و معنوی ندارد و فقط از نق زدن ها و خرده گيري های ديگران مي کاهد؛ بي حجابي، موجب شيوع هم چشمي هاي زیان آور و تمام نشدنی میان زنان می شود و فرصت های رشد و تعالی معنوی، اخلاقی، شخصيتي و علمي را از آنان مي ربايد و لحظاتي که بايد صرف کسب علم، اخلاق و بالندگي انساني شود، صرف امور گذرا و کم اهمیت می شود.
بی‌حجابی عامل افسردگی و اضطراب!
بي حجابي يکي از عوامل مهم شيوع بيماري هاي روانشناختی ای مانند افسردگي، اضطراب، بدشکلي هراسی، ... در میان زنان به شمار مي رود؛ زنان بي حجاب (به صورت آگاه و ناآگاه) دائما خود را با زنان ديگر مقايسه کرده و از اين واقعیت که زنان زيباتر و جذاب تري وجود دارند که نظر ديگران را به خود جلب مي کنند، دچار افسردگي و اضطراب مي شوند؛ بسياري از زنان بي حجاب، از اختلال بد شکلي هراسي، رنج مي برند و تصورشان از بدن و زيبايي هاي بدني شان، تصوری نامناسب و حتي گاهی وحشتناک است؛ زيرا خود را با زنان بسیاری مقایسه می کنند و مجبورند افراد بي شماري را نسبت به ظاهري بدني خودشان راضي کرده و تأييد آنان را دريافت کنند و البته چنين امري شدني نيست!
حجاب و مصونیت زن از آسیب‌های اجتماعی
بي حجابي يکي از عوامل مهم ارتباط هاي نامشروع و تجاوزهاي به عنف، قتل هاي ناموسي و اختلافات شديد خانوادگي و متعاقب آن طلاق و فروپاشی خانواده است؛ جاي هيچ گونه شکي نيست که اکثر قريب به اتفاق زناني که مورد تجاوز قرار مي گيرند، زنان بي حجاب وبی اعتنا به پوشش اسلامي هستند.
حجاب و اقتدار زن در برابر مردان
حجاب، مهم ترين ابزار زن در برابر خواسته هاي زياد خواهانه مردان هوسران است و به زن، قدرتي مي بخشد که رفتارها، خواسته ها و انتظارات مردان را مديريت کرده و زمينه سوءاستفاده و چيره شدن مردان بر بدن و وجود او از بين رفته و يا از آن کاسته شود؛ بي حجابي، بهترين عامل غلظت و شدت مرد سالاري افسارگسیخته در جامعه است؛ زن بي حجاب، در برابر مردان خلع سلاح است و هيچ سلاح دفاعي در اختيار ندارد تا زياده خواهي مردان را لگام زند و خود را از تیررس نگاه آلوده و آزارهای جنسی آنان محفوظ دارد؛ جالب است بدانيد که در همه جای دنیا بيش از آن که زنان از بي حجابي دفاع کنند، مردان (با هزار دليل و بهانه و تحت عناوین پرجاذبه ای مثل حقوق و آزادی زنان) خواهان بي حجابي زنان هستند!
حجاب عامل زنده‌ماندن عشق و نشاط جنسی!
حجاب زنان موجب زنده ماندن احساس عشق و ميل جنسی در جامعه است و مردان را به سوي ازدواج و قبول مسئووليت سنگين خانواده سوق داده و آن را براي شان لذيد و هيجان انگيز مي کند؛ مهم ترين دست مايه اوليه عشق براي زنان، همين جاذبه هاي تنانه و ظاهري است که مرد را فریفته آن ها می کند و پايه هاي نخستين عشق زمینی را بنا مي گذارد! در جامعه ای که بی حجابی رواج دارد، عشق می میرد و سردی و سردمزاجی، شهوت پرستی و تنوع طلبی جاي محبت و صميميت پاک مي نشيند؛ زن غربي که از فرق سر تا نوک پا عريان و بي حجاب است، چيزي براي فروختن ندارد و همه سرمایه اش را در بازار عشق، رايگان به هراج گذاشته است! حجاب موجب راز آلود شدن وجود زن مي شود و مردان را که عاشق راز آلودي و هیجان انگيزی در ارتباط با وجود زنان هستند، به سوي زن مي کشاند و آنان را فريفته و مفتون وجود زيبايي او مي کند و این مهم ترین پایه شکل گیری پیوند ازدواج در جامعه انسانی است. حجاب زن، در واقع، غليظ تر کردن جاذبه هاي او و حريص تر کردن و مجذوبيت بيش تر مردان را به دنبال دارد و اين امر وقتی در چهارچوب ازدواج و عشق پاک به وصال مي رسد، لذتي شگرف و هيجاني بي پایان را برای زن و مرد به دنبال دارد.
حجاب‌زنان و گناه‌کاری مردان؟!
گاهي برخی مي گويند "چرا زنان، حجاب بپوشند تا مردان گناه نکنند؛ مردان گناه نکنند و چشم شان را فروپوشند تا زنان بتوانند بدون حجاب در میان کوچه و بازار ظاهر شوند!
اين سخن ناشي از عدم آگاهي به حکمت هاي حجاب است؛ حجاب آن چنان که مختصراً توضيح دادم، ابتدا به سود خود زنان و در جهت مصالح مادي و معنوي آنان است نه برای گناه نکردن مردان! اگر فرض کنیم که شرایطی فراهم شود که مردان به زنان نگاه نکنند، باز هم زنان باید حجاب بپوشند تا از فایده های آن بهره مند شوند! وآنگهی برای سلامت و پاکی جامعه و هدايت انرژي هاي انساني به سمت پيشرفت و تعالي مادي و معنوي، زنان و مردان هر دو مسؤول و متعهدند و بايد به پاکی و عفت فضاي عمومي جامعه کمک کنند؛ مردان با حفظ نگاه و رعايت پوشش در ظاهر، رفتار و سخن و زنان نيز با حفظ حجاب، نگاه و رفتار و سخن؛ قرآن کریم می فرماید: تعاونوا علي البر و التقوي و لا تعاونوا علي الاثم و العدوان؛ در کارهاي نيک و تقوا هميار هم باشيد و يکديگر را بر گناه و دشمني یاری نکنيد![3]
پی‌نوشت‌ها:
[1] . توضیح المسائل مراجع معظم تقلید، مبحث نگاه. نیز تفاسر قرآن کریم، ذیل آیات 30 و 31 سوره نور و ذیل آیه 59 سوره احزاب.
[2] . الله ولی الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الی النور...؛ خداوند ولی و سرپرست مومنان است و آنان را از تاریکی‌ها به نور هدایت می کند... .
[3] . مائده/2
