نكته هايي درباره حضرت زهرا (ع.ه)

1. سوره كوثر كه در شأن و منزلت حضرت زهراعليها السلام نازل شده، داراي ويژگي ژرف و شگرفي است به گونه اي كه همه كلمات كليدي آن، يعني "أعطينا"، "كوثر"، "فصلّ"، "انحر"، "شاني ء" و "أبتر"، فقط يك بار در كل قرآن به كار رفته اند.(1)

2. در زبان عربي هنگامي كه گفته مي شود: "قامَ لَها"، يعني اين مرد به احترام آن زن از جاي خود برخاست، ولي هنگامي كه گفته مي شود: "قامَ اِلَيها"، يعني اين مرد به احترام آن زن از جاي خود برخاست و به جهت احترام ويژه اي كه براي آن زن قائل بود، چند قدمي نيز به طرف او حركت كرد. در كتاب حديثي بحار الانوار، جلد 37، صفحه 71 گفته شده است كه هرگاه حضرت زهراعليها السلام نزد پيامبر خداصلي الله عليه وآله مي آمدند "قامَ اِلَيها"، يعني پيامبرصلي الله عليه وآله نه فقط به احترام حضرت زهراعليها السلام از جاي خود بر مي خاستند، بلكه به جهت احترام ويژه اي كه براي حضرت زهراعليها السلام قائل بودند، چند قدمي نيز به طرف او حركت مي كردند و سپس حضرت زهراعليها السلام را در جاي خود مي نشاندند.(2)

3. گاهي حضرت اميرمؤمنان علي عليه السلام براي تبيين سخنان خود به ديگران، به گفتار و رفتار حضرت فاطمه زهراعليها السلام استناد و استشهاد مي كردند.(3) شايد اين كار حضرت بدين سبب بوده است كه به مخاطبان خود بگويند دختر رسول خداصلي الله عليه وآله كه در دامان وحي پرورش يافته اند، نيز اين سخن را گفته و اين كار را كرده اند.

4. هرگاه امام باقرعليه السلام دچار تب مي شدند، از پارچه اي كه با آب سرد، مرطوب شده بود، استفاده مي كردند و براي شفاي خويش به مادرشان حضرت فاطمه زهراعليها السلام توسل مي جستند و با صداي بلند مي گفتند: "يا فاطمة بنت محمّد".(4)

5. امام صادق عليه السلام به شخصي كه نام دخترش را فاطمه گذاشته بود، فرمودند: "حالا كه نام او را فاطمه گذاشته اي، مبادا كه دشنامش دهي يا نفرينش كني و يا كتكش زني!".(5) البته اين سخن بدين معني نيست كه كارهاي ناپسند مذكور را نسبت به دختران ديگر روا بدانيم؛ بلكه نشان دهنده احترام ويژه براي دختراني است كه نامشان همسانِ نام حضرت فاطمه عليها السلام است.

6. هنگامي كه امام جوادعليه السلام همسري براي خويش برگُزيدند، مَهر حضرت زهراعليها السلام را مَهر همسرشان قرار دادند.(6) شايان توجه است كه مَهر حضرت زهراعليها السلام پانصد درهم نقره و حدوداً معادل يك كيلو و دويست و پنجاه گرم نقره است.(7)

7. پس از رحلت حضرت رسول صلي الله عليه وآله نخستين شهيد از خاندان رسالت، حضرت محسن عليه السلام، فرزند حضرت زهراعليها السلام، بود كه هنگام هجوم به خانه حضرت زهراعليها السلام و بر اثر فشار در از سوي ظالمان و در شش ماهگي سِقط شد. شهيد كردن حضرت محسن عليه السلام در حقيقت، باعث به شهادت رسيدن 13 سادات جهان، يعني سادات محسني، شد. توجه دادني است كه انتخاب نام محسن از سوي شخص رسول خداصلي الله عليه وآله و پيش از تولد حضرت محسن عليه السلام صورت پذيرفته است.(8)

8. از فرزند محدّث قمي رحمه الله پرسيدند: "چه چيز باعث شد كه مردم، اين همه، از كتاب پدرتان، مفاتيحُ الجِنان، استقبال كنند و آن را در خانه خود داشته باشند؟" وي در پاسخ گفت: "يكي اخلاص پدرم و ديگر اينكه ايشان ثواب همه اين كتاب را به حضرت فاطمه زهراعليها السلام هديه كرده بود."(9)

9. عالِم ربّاني و عارف صمداني، مرحوم آيت اللَّه ملاعلي معصومي همداني، فرموده بودند كه براي برآورده شدن حاجات و توسل به حضرت فاطمه زهراعليها السلام، 530 بار بگوييد: "اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلي فاطِمَةَ و أَبيها و بَعلِها و بَنيها بِعَدَدِ ما أَحاطَ بِهِ عِلمُكَ؛ خدايا! به تعداد آنچه دانش تو بر آن احاطه دارد، بر فاطمه و پدر و همسر و فرزندانش درود فرست." يا 530 بار بگوييد: "إِلهي بِحَقِّ فاطِمَةَ و أَبيها وبَعلِها وبَنيها والسِّرِّ الْمُسْتَودَعِ فيها؛ خداي من! به حق فاطمه و پدر و همسر و فرزندانش و آن راز به وديعه نهاده شده در وجود او، [حاجاتم را برآورده كن ]."(10) شايان توجه است نام مبارك فاطمة كه حرف پاياني آن تاء گِرد عربي است، طبق حساب حروف اَبجَد با عدد 530 برابر است. همچنين طبق همين حساب، نام "زهراء" با عدد 214 و "يا زهراء" با عدد 225 برابر است.

10. شماري از حديث پژوهان عقيده دارند اينكه گفته مي شود عبارتِ "لَولاكَ لَما خَلَقتُ الأَفلاكَ و لَولا عَلِيٌّ لَما خَلَقْتُكَ ولَولا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُكُما؛ اگر تو نبودي، هستي را نمي آفريدم و اگر علي نبود، تو را نمي آفريدم و اگر فاطمه نبود، تو و علي را نمي آفريدم"، حديث قدسي و از سوي خداوند بزرگ و خطاب به پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله بوده، در كتابهاي معتبر حديثي و جوامع مستند روايي ديده نشده است. از اين رو، هم معني و دلالت اين حديث را بايد دوباره بر پژوهيد و هم سند و مدرك آن را؛ به ويژه نبايد اين حديث را به گونه اي معني و تبيين كنيم كه از آن، برتري مقام و منزلت حضرت اميرمؤمنان علي عليه السلام نسبت به پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله و برتري مقام و منزلت حضرت زهراعليها السلام نسبت به آن دو برداشت شود.

11. شنيده و يا خوانده ايد هنگامي كه حضرت زهراعليها السلام را ميان كفن گذاشته و فرزندانشان كنار ايشان بودند، ناگهان حضرت ناله اي كردند و دستان خود را از ميان كفن بيرون آوردند و امام حسن و امام حسين عليهما السلام را در آغوش گرفتند و... . گفتني است مرحوم علامه مجلسي رحمه الله هنگام نقل اين حديث در كتاب بحار الانوار، جلد 43، صفحه 174 مي فرمايند: "اين حديث را در برخي از كتابهايي ديدم كه معتبر نيستند و نمي توان به آنها استناد كرد، ولي دوست داشتم كه اين حديث رابيان كنم". از اين رو، همه ما و به ويژه سخنوران و مداحان اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام، در نقل و بيان اين گونه احاديث، خصوصاً براي مخاطباني كه پذيرش فرا عقلي و ماوراي طبيعي شان كمتر است، دقت و تحقيق بيشتري كنيم و سپس با دليلهاي معتبر علمي و استنادهاي صحيح حديثي، به نقل و بيان آن بپردازيم؛ زيرا: "رُبَّ مَشهورٍ لاأَصلَ لَهُ؛ چه بسا چيزهاي مشهوري كه بي پايه و ريشه اند."

12. يكي از القاب حضرت زهراعليها السلام حانيه (با حرف حاء) است نه هانيه (با حرف هاء). شايان توجه است كه حانيه به معناي زن دلسوز و مهربان (نسبت به همسر و فرزندان) و اما هانيه به معناي زن خدمتكار است. از اين رو، هنگام نامگذاري دختران و گرفتن شناسنامه براي آنان، به تلفظ و املاي درست اين كلمه توجه داشته باشيم.

13. ميان برخي از مردم، معروف است صدقه دادن به فقيرهايي كه سيد و از فرزندان حضرت زهراعليها السلام هستند، حرام است و بدين جهت، نبايد به آنها صدقه داد. گفتني است كه صدقه بر دو نوع است: يكي صدقه واجب، مانند زكات مال و زكات فطره و ديگري صدقه مستحب، مانند كمك كردن و پول دادن به فقيران. آنچه از نظر شرعي و فقهي حرام است، فقط دادن زكات مال و زكات فطره از سوي افراد غيرسيد به سيد است. پس دادن زكات واجب از سوي سيد به سيد و نيز دادن صدقه مستحب از سوي غيرسيد به سيد اشكالي ندارد.

•    پاورقــــــــــــــــــــي
________________________________________

1) نكته گو: آيت اللَّه احمد صابري همداني.
2) نكته گو: حجت الاسلام والمسلمين سيدعبدالله فاطمي نيا.
3) الخصال، ج 2، ص 618.
4) الكافي، ج 8، ص 109.
5) همان، ج 6، ص 49.
6) بحار الانوار، ج 50، ص 76.
7) آيت اللَّه مكارم شيرازي، استفتائات جديد، ج 1، ص 213، م 739.
8) وسائل الشيعة، ج 15، ص 121.
9) پرسش كننده: حجت الاسلام محمدحسين فكور.
10) فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفي، احمد رحماني همداني، ص 252.