آیا طبق روايت قيام در دوران غيبت باطل است؟

پرسش :
یك دلسوز: سلام علیكم با احترام به استحضار می رسانم به تازگی بعضی ها شبهه ای را مطرح كرده اند و مطلب خود را به

این گونه احادیث استناد می كنند و آن اینكه در حدیثی در ابتدای صحیفه سجادیه آمده است و در قسمت 62 آن امام صادق فرموده اند : هر كس تا قیام قائم ما اگر قیام نماید باطل است و در راه ما كشته نشده است . لذا با این گونه احادیث می خواهند القا كنند كه انقلاب ما و قیام مردم ما مردود است و شهدا نفعی از این كشته شدن ندارند و با وضع فعلی جامعه و مسائل ومشكلات ایران به نتیجه می رسند كه كار حضرت امام ( قدس ) و مردم باطل بوده و نباید قیام می كردند ! خواهشمند است جواب این سوال را به طور كامل بیان نموده و در رد این گونه احادیث و برداشتها نظر مراجع عظام را جویا بشوید . اگرچه می توان به این شبهه ها پاسخ مختصر و مفیدی داد اما می خواهیم جواب به صورت علمی و طلبه گونه باشد . باتشكر از شما ومن الله التوفیق

پاسخ:
با سلام به شما بزرگوار در جواب باید عرض كنم نخست باید دانست آمادگی مؤمنان راستین برای ظهور امام زمان(عج) منافات با فساد سراسری در آخر الزمان ندارد بلكه بر حسب روایات در آخر الزمان سراسر زمین را ظلم و ستم و فساد در بر می گیرد و در عین حال گروهی از شیعیان و مؤمنان چون كوهی استوار هستند كه انتظار ظهور امام را می كشند تا در زیر پرچم ایشان عدالت و معنویت و صلاح در سراسر گیتی گسترش دهند.
علاوه بر این كه لزوم تشكیل حكومت اسلامی امری مهم و آشكار است زیرا كه بخش عظیمی از قوانین اسلامی، برنامه هایی سیاسی اجتماعی است كه جز در سایه یك تشكیلات و حكومت قابل اجرا نیست. و چون این احكام دائمی است و در زمان غیبت هم لازم الاجرا است بنابراین هر گاه تشكیل حكومت امكان داشته باشد به عنوان مقدمه اجرای احكام الهی ، واجب است به آن اقدام گردد . (ر.ك به «حكومت اسلامی» از آثار امام خمینی(
ثانیا آنچه در روایات به عنوان نهی از قیام پیش از قیام حضرت مهدی(عج) آمده معنی و مفهوم خاصی دارد كه نیاز به تحقیق جامع دارد. روشن است كه احادیث در هر موضوعی هم از حیث سند و راویان باید مورد بررسی قرار گیرند و هم از جهت محتوا و مضمون، در بحث قیام پیش از ظهور مهدی(عج) نیز چنین است . بسیاری از روایات این بخش غیر قابل اعتمادند و آنها كه معتبرند تنها قیام هایی را مردود می شمارد كه رهبر آن مدعی مهدویت باشد و به عنوان قائم آل محمد (ص) قیام كند  (ر.ك. طاهری، حبیب الله ، سیمای آفتاب.) یا هدف غیر الهی داشته باشد یا بدون تهیه مقدمات و اسباب لازم و قبل از فرا رسیدن زمان مناسب اقدام شود. اما گر رهبر قیام نه به عنوان مهدویت و نه به منظور تأسیس حكومتی در برابر حاكمیت الله، بلكه به منظور دفاع از اسلام و قرآن و مبارزه با ظلم و استكبار و به قصد تأسیس حكومت اسلامی و اجرای كامل قوانین آسمانی قیام كرد  و مقدمات نهضت را نیز پیش بینی نمود و مردم را به یاری طلبید، روایات مذكور چنین نهضت و انقلابی را مردود نمی شمارد و پرچم چنین نهضتی را پرچم طاغوت نمی شمارد. تأسیس چنین حكومتی به منظور حاكمیت الله و در مسیر حكومت جهانی حضرت مهدی(عج) و زمینه ساز آن می باشد. بنابر این احادیث مذكور مخالف چنین قیام و نهضتی نخواهد بود.  (ر.ك به دادگستر جهان نوشته ابراهیم امینی(
 این احادیث(مخالف قیام) در شرائطی صادر شده است كه عده ای  از علویان و یا حتی از عباسیان ، برای مقابله با حكومت اموی و با استفاده از جهل مردم، خود را به عنوان مهدی موعود كه پیامبر(ص) وعده ظهور او را بشارت داده بود، قلمداد می كردند و از مردم برای خود بعنوان مهدی منتظر بیعت می گرفتند. در چنین اوضاعی ائمه(ع) با موضع گیری بجا جلوی سوء استفاده آنان را گرفتند . شاهد این قضیه این است كه «مهدی عباسی» كه یكی از خلفای ظالم عباسی است بهمین جهت لقب مهدی به خود داده و از مردم بیعت گرفت و نیز محمد بن عبدالله بن الحسن _ معروف به نفس زكیه، به نام مهدی موعود  برای خود از مردم بیعت می گرفت و حتی از امام صادق(ع) نیز خواست كه بنام مهدی آل محمد (ص) با او بیعت كند و همراه او در جنگ با بنی امیه شركت نماید! وقتی امام صادق(ع) حاضر به بیعت با این عنوان نشد «عبدالله» پدر محمد، سخت عصبانی شد و به حضرت، سخنانی ناروایی نیز گفت )سیمای افتاب - ص 142 _ نوشته دكترحبیب الله طاهری «به نقل از ارشاد مفید ص 260) و در این مناظره حضرت به عبدالله می فرماید: نه پسر تو آن مهدی موعود است و نه الان وقت قیام است و اگر می خواهید برای خدا غضب كرده و امر به معروف و نهی از منكر نمایید شما پدر محمد، شیخ ما هستی و بفرمایید رهبری قیام را بر عهده بگیرید ما نیز با شما بیعت می كنیم.(همان، ص 143، به نقل از ارشاد مفید ص 277)  این روایت خود دلیل بر این است كه از نظر ائمه هر قیامی محكوم نبوده بلكه امام(ع) برای شركت در  قیامی كه برای امر به معروف و نهی از منكر باشد اعلام همكاری نیز نموده است و این گونه قیام  و انقلاب را  امضا نموده و مشروع اعلام فرموده است. غالب روایات نهی از قیام كه مخالفین به آن استناد نموده اند، از این نوع روایات و در چنین فضایی صادر شده است و منع از قیام مشروط و ناظر به افراد خاص است نه مطلق.
انقلاب اسلامی ایران نیز به رهبری فقیهی جامع شرایط و آگاه به شرایط زمان و مكان شكل گرفته است. رهبری كه انگیزه الهی او و اخلاص او مورد اعتراف دوست و دشمن بود. همگان می دانستند كه او جز برای اهداف الهی و اسلامی و اجرای قوانین الهی قیام نكرده و در راه نهضت نیز بر همه قوانین خدایی پایبند است. او در  این مسیر پیوسته مورد تایید عالمان دینی و متفكران اسلامی شیعه و سنی بود و حتی علمایی كه معتقد به تلاش برای تآسیس حكومت اسلامی نبودند نیز پس از تشكیل حكومت اسلامی تآیید و حمایت از حكومت اسلامی را لازم می دانند. تأییدات الهی همواره همراه این انقلاب بوده،  از این رو در عرصه داخل و خارج به موفقیت های فراوان دست یافته است . بعضی ناكامی هایی كه دیده می شود  معلول كارشكنی ها و دشمنی های فراوان زورمداران شرق و غرب و مرتجعان منطقه بوده است. این انقلاب نقطه مقابل منافع شرق و غرب بوده و همیشه مورد هجوم دشمنان خدا و مسلمین بوده است و با این همه چون شجره ای طیبه و بارور ایستاده است و چون شمعی فراروی مسلمین عالم و آزادگان جهان است.
 گذشته از اینها روایات متعددی درباره آخر الزمان و علائم ظهور است كه اشاره دارد پیش از قیام و ظهور مقدس حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه، در ایران و بین حكومت های شیعی و مورد تأیید امام تشكیل می شود و در دنیای پر از ظلم و جور آن زمان، مردم را به حق و عدالت دعوت می كنند. در این روایات به قیام ایرانیان و حكومت آنها تأیید بسیاری شده است. آقای علی كورانی از علماء لبنانی مقیم ایران، روایات مربوطه را جمع آوری و دسته بندی كرده اند و با توضیحاتی جامع درباره این روایات توضیح داده است. (كورانی علی، عصر ظهور، ترجمه عباس جلالی، ص 217 - 275، شركت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم 1379، تهران(
پس نه تنها حكومت جمهوری اسلامی، مصداق روایاتی كه نهی از قیام و احیانا تشكیل حكومت می كند نیست، بلكه به دلیل عقل و نقل مصداق واقعی حكومت زمینه ساز حكومت جهانی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه است و همین امر نشان می دهد روایاتی كه نهی از قیام می كنند بررسی دقیق تری شوند و درباره آنها بیشتر اندیشه شود. حداقل اینكه این روایات قیامهای برحق و مطابق برنامه ائمه را شامل نمی شوند.
 تفسیر صحیح روایات باطل بودن قیام های قبل از ظهور چنین است:
  .1اگر روایات مذكور به معنای ظاهری آنها كه برخی خیال كرده اند، گرفته شود، معنای آن و جوب سكوت در برابر همه ظلم ها و طاغوت ها و بی عدالتی ها است و این مخالفت نص صریح قرآن و روایات مكرر اهل بیت علیهم السلام است كه اسلام دین عدالت است و مردم را به عدالت و زندگی عادلانه دعوت كرده و سكوت در برابر اهل ظلم و كفر را جایز ندانسته است. بنابراین قیام امام حسین علیه السلام تنها برای ایشان جایز بود و عملی نیست كه بشود از آن پیروی كرد و كلام امام حسین علیه السلام خطاب به كوفیان كه فرمود «فلكم فی اسوه» همانا من برای شما الگو هستم،(تحف العقول، ص505) لغو می گردد و ما تنها موظفیم برای امام حسین عزاداری كنیم و پیروی از سنت و روش ایشان برای ما جایز نیست. ضمن اینكه قیام علیه طاغوت و ظلم مقدمه تشكیل حكومت عدل است و اگر ما پیش از ظهور دعوت به سكوت شده باشیم به آیاتی كه دلالت بر جامعیت اسلام دارد (مائده، 33-38؛ نور، 2؛ حجرات، 9؛ انفال، 39-60) و همچنین روایات متعددی كه بر این واقعیت دلالت دارند لغو می گردند. بنابراین معنای روایات غیر از آن است كه برخی با وجوب سكوت برداشت كرده اند.
  .2امام علی(عِ در وصف مردم در آخر الزمان می فرمایند: «... تضل فیها اقوام و یهتدی فیها اخری؛ در آن زمان گروههایی گمراه می شوند و گروهی دیگر بر هدایت ثابت قدم می مانند...»
بعد امام(ع) در وصف گروه هدایت شدگان می فرمایند: «اولئك خیار هذه الامه مع ابرار هذه العتره؛ آنها بهترین این امت هستند كه با خوبان این خاندان (پیامبر اكرم(ص)) به سر می برند» (بحارالانوار، ج 51، ص 118.
روایت شریف صریح است در این كه مردم آخر الزمان دو گروه هستند گروهی به بیراهه گمراهی كشانده می شوند اما بهترین این امت در شاهراه خیر و صلاح و هدایت ثابت قدم می مانند. در این دوران هر چه اهل باطل و شر و ستم در رفاه و آسایش هستند اهل حق در سختی به سر می برند زیرا حاكمیت با ظلم و ستم است و اهل حق در اقلیت به سر می برند.
  .3امام سجاد(ع) می فرمایند: «ان اهل زمان غیبته القائلین بامامته والمنتظرین لظهوره... الدعاه الی دین الله عزوجل سرا و جهرا» معتقدان به مهدی و منتظران ظهور او در عصر غیبت .... (دارای چنین صفاتی هستند كه) در پنهان و آشكار مردم را به دین خدا فرا می خوانند. (كمال الدین، شیخ صدوق، ص 320)
  .4امام صادق(ع) می فرمایند: «... و رایت اصحاب الایات یحقرون و یحتقر من یحبهم» مردمان حق را می نگری كه خوار شمرده می شوند و هر كس به آنها علاقه داشته باشد نیز كوچك شمرده می شود. (بحارالانوار، ج 52، ص 256)
برخورد امروز دولت مستكبر آمریكا و دنباله روان آن با مردم ایران و مسلمانان نمونه ای از تحقق این روایت است. آری در این زمان حفظ دین بسیار سخت است.
  .5پیامبر اكرم(ص) می فرمایند: «لاحدهم اشد بقیه علی دینه من خرط القتاد فی اللیله الظلماء او كالقابض علی جمر الغضاء» هر یك از آن (مؤمنان) دین خویش را به سختی نگاه می دارد چنان كه گویی درخت خار مغیلان را در شب تاریك با دست پوست می كند یا آتش پر دوام را در دست نگاه می دارد(همان، ص 124).
آری حفظ و نگهداری دین، بسیار سخت است و به این دلیل است كه انتظار فرج بهترین عبادت است.
  .6پیامبر اسلام(ص) می فرماید: «افضل اعمال امتی انتظار الفرج من الله عز وجل» انتظار فرج از جانب خداوند متعال برترین عمل امت من است (همان، ص 128).
  .7امام علی(ع) می فرماید: «المنتظر لامرنا كالمتشحط بدمه فی سبیل الله» منتظر امر ما، بسان كسی است كه در راه خدا به خون خود غلطیده است (همان، ص 123).
در چنین زمان پر فتنه ای است كه به ما دستور داده اند كه هوشیار باشیم و مواظب دین خود باشیم زیرا از هر طرف برای گمراهی ما تلاش می شود.
زور و زر و تزویر و تبلیغات و سیاست بازی ها و تهدیدها و هزار و یك اقدام دیگر در سر راه ماست تا ما را از دین حق جدا كند.
خلاصه كلام این كه در برابر ظلم و فساد سراسری كه جهان را پر كرده است گروهی مؤمن واقعی هستند كه انتظار عدالت گستر را می كشند و زمینه ساز ظهورند.
  »آنها پولاد دل اند و همه وجودشان را یقین به خدا پر كرده است. مردمانی سخت تر از صخره ها» (به نقل از امام صادق(ع) همان، ص 308).
  »آنها در حالی كه پیامبر را ندیده اند و امامشان هم پنهان است به سبب یقین قلبی، دارای ایمانی مستحكم هستند» (از پیامبر اكرم(ص)، همان، ص 125).
  »آنها برادران پیامبر(ص) هستند كه او را ندیده اند، اما به او ایمان دارند و او را از صمیم قلب دوست می دارند و با تمام وجود او و دین او را یاری می رسانند» (از پیامبر اكرم(ص)، همان، ص 132).
 «آری چنین مردمانی برترین مردم همه زمان ها هستند زیرا خداوند عقل ها و فهم ها و شناخت آنها را قوت بخشیده است به حدی كه امام غائب نزد آنها همچون امام حاضر است و به نهایت درجه اخلاص رسیده اند» (كمال الدین، ص 320).
  »چقدر مقام آنها بالاست كه پاداش یك نفر این گروه همانند پاداش پنجاه صحابه پیامبر(ص) است كه در ركاب آن حضرت در جنگ های بدر و احد و حنین جنگیده اند، زیرا سختی ها و آزار ها و رنج هایی كه بر آنان وارد می شود، فوق طاقت اصحاب پیامبر(ص) است و اگر چنین رنج ها و آزارهایی به اصحاب پیامبر(ص) می رسید شكیبایی نمی داشتند» (بحارالانوار، ج 52، ص 130).
پس بكوشید جزء این گروه باشید تا نامتان را در فهرست یاران با اخلاص امام مهدی حضرت بقیه الله الاعظم(عج) ثبت كنند و جزء برادران ودوستان پیامبر بزرگوار اسلام(ص) و شهدا در ركابش شمرده شوید.
برای اطلاع بیشتر نگا: كورانی، علی؛ عصر ظهور؛ ترجمه عباس جلالی؛ شركت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی؛ تهران؛ چاپ دوم 1379 (همه كتاب خواندنی است اما بحث ایرانیان و نقش آنان در ظهور و زمینه سازی ظهور را در صفحات 275 - 211 مطالعه كنید)