پرسش:

از جمعیت چند میلیاردی کره زمین یک چهارم مسلمان هستند و تازه از این یک چهارم تقريبا 400 ميليون آنها شيعه 12 امامي هستند
و هر كدام از اين اديان و خود همين فرق مختلف اسلام و تشيع خودش را به حق ميدانند
و مذاهب ديگر را منحرف از راه .... كه يكي از آنها هم ما(اماميه) هستيم كه خود را فرقه ناجيه ناميديم
و ديگر اديان را بر صراط شيطان با اين وجود و در اين شلوغ بازار اديان چگونه من به دين و به خصوص (و از همه مهمتر) مذهبم(شيعهء 12 امامي )اعتماد كنم كه بر حقم و ديگران ياوه گو هستند ...؟؟

تمام اين تشكيلاتي(دفاتر تبليغ و پاسخگوئي به شبهات) كه ما براي مذهب خود به راه انداخته ايم وهابيها و ساير فرق شيعه و اديان ديگر هم دارند و به اصطلاح خودشان و مردم را از شبهات نجات ميدهند  خواهش ميكنم ... كمكم كنيد ...؟؟؟؟

پاسخ: 

با سلام و سپاس از مکاتبه و ارتباط شما

اولا ملاك حق و باطل بودن يك عقيده تعداد گروندگان به آن نيست ،امروز مسلمانان تقريبا" يك پنجم غير مسلمانان هستند آيا اين دليل باطل بودن آنان است ؟! حضرت علي (ع ) فرمود: حق و باطل با مقدار پيروان شناخته نمي شود. حق را بشناس اهل حق را خواهي شناخت , باطل را بشناس , اهل باطل را خواهي شناخت.

ثانيا": اگر ملاك حق و باطل يك عقيده وابسته به ميزان گروندگان به آن بود مي بايست با كم و زياد شدن گروندگان حق و باطل نيز تغيير مي كرد در حالي كه مي دانيم چيزي كه حق است هميشه حق است و چيزي كه باطل است هميشه باطل است . مثلا" زماني اكثريت قريب به اتفاق مردم معتقد بودند كه زمين ثابت است و خورشيد به دور آن مي چرخد آيا اين اتفاق عقيده نشان از حقانيت آن است ؟! آيا بعدا" كه همه معتقد شدند خورشيد ثابت است و زمين به دور آن مي چرخد, صرف اتفاق عقيده باعث حقانيت آن مي شود؟! بعدا" كه معلوم شد هم خورشيد در حال حركت است و هم زمين چطور؟! آيا وضعيت حركت خورشيد و زمين با اعتقاد مردم متفاوت مي شود؟

نکته دیگر این که ما هیچ وقت مدعی نیستیم که ما شيعيان انسان‏هاى واقعى و برگزيده‏ ايم؟ زیراً اساسا اين انديشه، تفكرى نژادپرستانه  است كه بارزترين طرفداران آن، يهود و صهيونيست‏ها هستند.

براساس تعاليم تلمود، آنان خود را فرزندان برگزيده خداوند خوانده و ساير انسان‏ها را، حيوانات ذى‏ شعورى مى‏ دانند كه چون چهارپايان، براى خدمت به آنان آفريده شده‏ اند.

آن چه اساس تفاضل و برترى در اسلام است، ايمان (انديشه و اعتقاد درست) و عمل صالح (تقوا)است؛ چنان كه قرآن مجيد مى‏ فرمايد: ان اكرمكم عنداللّه‏ اتقيكم..
از طرف ديگر كاملاً روشن و مبرهن است كه، كامل‏ترين و آخرين دين الهى اسلام است، و با آمدن آن، ديگر شرايع آسمانى، نسخ گرديده‏اند: ان الدين عنداللّه‏ الاسلام، (آل عمران، آيه 19). بنابراين همه انسان‏ها موظف به پذيرش آخرين و كامل‏ترين شريعت الهى و پيروى از آيين جاودان او مى‏باشند كه توسط پيامبر اكرم(ص) به بشريت ابلاغ شده است. اكنون اين سؤال پديد مى‏آيد كه تكليف غيرمسلمانان در اين باره چه مى‏ شود؟

در اين رابطه توجه به چند نكته لازم است:

الف) هم چنان که گفتیم صحت و حقانيت يك آيين، لزوما تابع تعداد گروندگان به آن نيست. به عبارت ديگر صحت و بطلان،مفاهيمى كيفى‏ اند و كثرت و قلّت مقولاتى كمّى و از نظر منطقى، تأثير لزومى و حتمى بر يكديگر ندارند. ازاين‏رو چه بسا سخن يك نفر در ميان جمعى بسيار، درست از آب درآيد و ديدگاه اكثريت خلاف واقع شود؛ كما اين كه عكس آن نيز ممكن است. لذا آن چه منطقا بايد مورد توجه قرار گيرد، اصل حقانيت و صحت راه و آيين است، نه ميزان كمى وعددى پيروان آن.

ب ) در مواجهه با اسلام، انسان‏ها به چند دسته تقسيم مى‏ شوند؛ از جمله:
1ـ كسانى كه اسلام را شناخته‏ ا ند و به آن ايمان آورده و براساس تعاليم آن عمل كرده‏اند. اين دسته قطعا اهل نجات و رستگارى هستند..
2ـ كسانى كه اسلام را نشناخته و شرايط و امكانات لازم را براى شناخت آن در اختيار نداشته‏ اند و براساس حكم فطرت و عقل و دينى كه به آن دسترسى داشته‏اند، عقايد و اعمال خود را تنظيم كرده‏اند. اين دسته كه شايد بيشترين تعداد انسان‏ها را تشكيل مى‏ دهند، در منطق قرآن«مرجون لامراللّه‏» ناميده مى‏شود و خداوند لطف و رحمت خود را از آنان دريغ نمى‏ دارد چنان كه فرموده است: عسى ان يرحمهم ربهم، (توبه، آيه 106). پس چنان نيست كه همه نامسلمانان جهنمى باشند.
3ـ كسانى كه با وجود همه امكانات لازم و رسيدن پيام الهى به آنان، از بررسى در آن سرباز زده و برخلاف حكم عقل، راه تحقيق و انتخاب را برخود بستند، اينان عقلاً و شرعا مسؤول خواهند بود.
4 ـ كسانى كه با شناخت حقانيت اسلام، با علم و عمد و به خاطر برخى از منافع فردى، با آن به ستيز و مكابره پرداختند؛ مانند ابو جهل‏ ها كه باديدن معجزات بسيارى از پيامبر(ص) و آگاهى از بشارت‏هاى پيشين و درك قطعى حقانيّت آن حضرت، باز موضع خصمانه پيش گرفتند.اين گروه بنا به فرموده قرآن، قطعا گرفتار عذاب دائمند. البته اين گونه افراد بسيار اندك است..

ج ) نكته ديگر اين كه، هدايت و ضلالت، امورى تشكيك‏ پذير و داراى درجات متفاوت است؛ مثلاً يك انسان ملحد و ماترياليست، هيچ بهره‏اى از هدايت دينى در بعد عقايد ندارد؛ ولى چه بسا همان انسان در باب ارزش‏ها واخلاقيات، تحت تأثير هدايت‏ هاى انبيا قرار گيرد و برخى از اصول اخلاقى دينى را پذيرفته و براساس آن عمل كند. درمرتبه بالاتر، يك مسيحى با اعتقادى كه به خدا دارد، به مرحله بالاترى از هدايت دست يافته است.

در ميان مسيحيان نيز، آن كه معتقد به توحيد (Man theism) يك مسلمان، نسبت به مسيحى موحد، بهره بيشترى از هدايت دارد و يك شيعه نسبت به يك سنى. از طرف ديگر درميان خود شيعيان نيز، به تناسب مراتب علمى و عملى، ميزان هدايت يافتگى و عدم آن (ضلالت)، داراى مرتبه‏ هايى است.

در واقع آنچه ملاك هدايت و گمراهي است ، راه و حقيقت دين است ، نه افراد آن ؛ چه بسا انسان هايي در عالم مسيحيت باشند كه از من شيعه اماميه نيز به احكام و ارزش هاي اخلاقي دين اسلام و تشيع بيش از من عمل نمايد ، اما چون با مذهب شيعه و اسلام آشنا نيست ، آن را نپذيرفته باشد.

آيا مي توانم بگويم كه من شيعه نسبت به‌آن مسيحي از هدايت يافته تر هستم و از منزلت بيشتري در نزد خداوند برخوردار هستم ؟ قطعا چنين نيست . چه بسا شيعيان يا مسلماناني باشند كه تنها اسم آن را يدك مي كشند.
اما پاسخ از این که هر کس خود را بر حق می داندوبرای خود تشکیلاتی هم چون پاسخ گویی از شبهات دارد:

اين مسأله از دو ديدگاه قابل بررسى است: يكى نگرش عاطفى و ديگرى عقلى و معرفتى.

الف) از نظر عاطفى و روان‏شناختى مسأله همان طور است كه اشاره نموده‏ ايد. يعنى هر كسى ممكن است ابتدا دين ،مرام، مسلك و فرهنگ خود ونياكان و يا حتى نژاد خويش را برتر از مرام و مسلك ديگران بپندارد و تا زمانى كه شخص در چنين گرايشى محصور بماند و پرده پندار را با تيغ عقل و معرفت ندرد يك احتمال آن است كه تا ابدالدهر در همان حالت بماند و احتمال ديگر آن كه ره يافته و از گمراهى رسته باشد.

ب) از ديدگاه عقلى و معرفتى هر انسانى مى‏تواند بر اساس خرد و اصول منطقى مشترك بين همه انسان‏ها – كه موهبتى الهى بوده و در متون اسلامى «پيامبر باطنى» ناميده شده است - به تحقيق و پژوهش تطبيقى بين دين خود وديگر اديان و مسلك‏ها بشتابد در اين صورت مى‏ تواند دين حق و كامل را بر اساس امتيازاتى كه بر ديگر اديان داردبشناسد و از آن پيروى كند. يكى از امتيازات بزرگ اسلام همين است كه جهانيان را به چنين فرآيندى دعوت نموده وفرموده است:« فبشر عبادالذين يستمعون القول فيتبعون احسنه. مژده ده بندگانى را كه سخنان و منطق‏هاى مختلف راشنيده و پس از جست و جو برترين را برمى‏گزينند».

نكته بسيار جالب توجه آن است كه بسيارى از پژوهشگران غربی در قرون اخير از امتيازات اسلام بر ديگر اديان در ابعاد مختلف سخن گفته و به ضعف دين و آيين خويش در برابر دين خاتم اذعان نموده‏اند.

ادیان باطل نیز ممکن است برای دفاع از افکار خود تلاش هایی کنند و تشکیلاتی راه اندازند اما ما باید هوشیار باشیم و تمام ادیان را مورد مطالعه قرار دهیم ونسبت به دین خود اسلام و مذهب شیعه اطلاعات جامعی پیدا کنیم و تمام شبهات مطرح را پاسخ بگوییم،بنا بر این به صرف این که مثلا وهابیت نیز دارای تشکیلاتی مثل دفتر تبلیغات است نمی توان در حقانیت خود تشکیک کرد ودر این پاسخ به ملاک های حقانیت اشاره کردیم.

درست كه ما نمي توانيم تمام جزئيات اديان و مذاهب را مورد مطالعه قرار داده و انتخاب نماييم ، اما مي توانيم اصول كلي مذاهب و اديان را مورد بررسي قرار دهيم . چه بسا در برخي از اصول و ارزش هاي اخلاقي با هم يكسان باشند و در برخي موارد اختلاف داشته باشند . در اينجا روش صحيح آن است كه فقط دراصول عقايد مورد اختلاف اديان بررسي و تحقيق نماييم و آنها را باهم بسنجيم و همانند فرموده قرآن بهترين را انتخاب نماييم.
چنانچه در زمينه نياز به راهنمايي بيشتر داشتيد ، با ما مكاتبه نماييد.

براى آگاهى بيشتر ر . ك
1- دفاع از اسلام دكتر واكليدى
2- پيامبر اسلام از نظر دانشمندان شرق و غرب
3-اسلام و انتقادات غرب محمد عبدالغنى حسن ترجمه محمد رضا انصارى
4- عذر تقصير به پيشگاه محمد و قرآن جان ديون پورت
5- تمدن اسلام و عرب گوستاولوبون
6- فرهنگ اسلام در اروپا زيگريد هونكه
) دانشمندان را به گواه مى‏گيريم مهدى نيرى (پاشا)7-
8- محمد پيامبرى كه از نو بايد شناخت كنستان ويرژيل كتورگيو ترجمه مهرداد محمدى
9- گزارشى از مقاله اسقف كوارا چينو و پاسخ حجت الاسلام ربانى كه موجب پشيمانى و عذر خواهى كوارا چينو گرديد