حقيقت روح و ماهيت آن چيست و از كجا آمده و چگونه خلق شده؟

پرسش:

حقيقت روح و ماهيت آن چيست و از كجا آمده و چگونه خلق شده ؟ مي گويند روح مجرّداست يعني چه ؟ آيا روح مادي است يا غير مادي ؟ و آيا پس از مرگ باقي مي ماند؟ و رابطهء روح با خدا چيست ؟

پاسخ:

با سلام و ادب سلامتي،از ارتباطتان با سایت طلبه پاسخگو سپاسگزاریم

از حقيقت روح كسي باخبر نيست در آيه 85سوره اسراء آمده : «و يسئولنك عن الروح قل الروح من امر ربّى ; از تو درباره روح سؤال مى كنند بگو روح از امر پروردگار من است .»

همين مقدار مي دانيم كه روح از خدا است و در مرحله اي از خلقت انسان در انسان دميده مي شود,«ثم سوّاه و نفخ فيه من روحه ; انسان را موزون كرد و در او از روح خود دميد.

(1) در مورد حضرت عيسي نيز نفخ روح تعبير شده :«و مريم ابنة عمران الّتى احصنت فَرْجها فنفخنا فيه من روحنا; مريم دختر عمران كه زنى پاكيزه بود از روحمان در او دميديم .

(2) كلمه روح در دو مورد به كار رفته است : 1- روح انساني 2- فرشته يا واسطه در وحي .

در هر دو صورت روح از امر خدا (من امر ربي ) يا به تعبير ديگر از خدا است (روحي ).

بنابراين , مسلماً روح مجرّد است و از ماديات نيست و انسانيت انسان به روح او است و روح موجب زنده بودن انسان است و اگر روح از انسان گرفته شود بدني مرده باقي مي ماند, جدا شدن روح از بدن دليل بر تجرّد ومادي نبودن آن است و چون مادّي نيست قابليت براي بقا و جاودانگي دارد, حال بعضي از علما گفته اند روح نيز از سنخ ماده است منتها لطيف ترين ماده , لذا در بعضي از روايات از روح به(جسم لطيف ) تعبير شده است ,ولي اين قول درست نيست ; زيرا قرآن مي فرمايد«و نفخت فيه من روحى » من از روح خودم در آدم دميدم ومسلماً روح خدايي مادّي نيست . بنابراين , روح حقيقتي است غير مادي و وجود روح از سنخ وجود بدن نيست و تركيب انسان از روح و بدن مانند تركيب چيزي از دو عنصر مادّي نمي باشد.

مسلماً روح پس از خارج شدن از بدن باقي مي ماند و جاودان است و با باقي ماندن روح انسانيت موجود درآن روح همواره باقي خواهد بود.(3)

 1.سجده (32) آيه 7.

 2.تحريم (66) آيه 12.

 3.مصباح يزدي , معارف قرآن , ص 349به بعد.