اعمال عید غدیر چیست؟

پرسش:

برای عید غدیر در کتب دعایی چه اعمالی سفارشده است که به جا بیاریم؟

پاسخ:

با سلام و ادب

برای عید غدیر چندین توصیه ذکر شده است:
۱. روزه: از مهم‌ترین اعمالی که در این روز بسیار سفارش شده، روزه گرفتن است.
۲. عهد اخوت و برادری
۳. نماز روز عید غدیرامام صادق(ع) می‌فرماید:
«هنگام ظهر، دو رکعت نماز خوانده ‌شود؛ در هر رکعت یک سوره حمد، ده مرتبه سوره توحید، ده مرتبه سوره قدر و ده مرتبه آیه الکرسی».[۱]
البته اگر یک‌بار سوره حمد و یک‌بار سوره توحید خوانده شود نیز کفایت می‌کند. بعد از نماز، تسبیح حضرت زهرا(س) گفته شود. و بعد از آن، دعایی خوانده شود که در کتاب‌های ادعیه آمده است.[۲]
۴. نماز شب عید غدیر:نمازی برای شب غدیر نیز توصیه شده است که کیفیت آن چنین است:
دوازده رکعت که جز در آخر رکعت، سلام داده نمی‌شود؛ یعنی بین هر دو رکعت اندکی می‌نشیند. در هر دو رکعت سوره حمد و ده مرتبه سوره توحید و یک مرتبه آیه الکرسی خوانده ‌شود؛‌ در رکعت دوازدهم؛ هفت مرتبه حمد،‌ هفت مرتبه توحید، و در قنوت ده مرتبه بگوید:
«لا إِلهَ إِلَّا اللهُ‏ وحده‏ لا شَرِیکَ لَهُ‏ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیِی وَ یُمِیتُ‏ و یمیت و یحیی و هو حی لا یموت» و مجدّدا ده مرتبه بگوید: «بِیَدِه الخیر وَ هُوَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ». سپس نماز را ادامه دهد و ده مرتبه در سجده‌ات بگوید: «سُبْحانَ مَنْ أَحْصى کُلَّ شَیْ‏ءٍ عِلْمُهُ، سُبْحانَ مَنْ لا یَنْبَغِی التَّسْبِیحُ الّا لَهُ، سُبْحانَ ذِی الْمَنِّ وَ النِّعَمِ، سُبْحانَ ذِی الْفَضْلِ وَ الطَّوْلِ، سُبْحانَ ذِی‏ الْعِزَّهِ وَ الْکَرَمِ. أسْأَلُکَ بِمَعاقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِکَ، وَ مُنْتَهىَ الرَّحْمَهِ مِنْ کِتابِکَ، وَ بِالاسْمِ الاعْظَمِ وَ کَلِماتِکَ التّامَّهِ انْ تُصَلِّیَ عَلى‏ مُحَمَّدٍ رَسُولِکَ وَ اهْلِ بَیْتِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ وَ انْ تَفْعَلَ بِی کَذا وَ کَذا(بجای کذا حوائج خود را از خدا بخواهد)، انَّکَ سَمِیعٌ مُجِیبٌ».[۳]
۵. صلوات بر محمد و آل محمد:امام صادق(ع) می‌فرماید:
«در روز غدیر صلوات بسیار بر محمد و اهل‌بیت او بفرستید و از افرادی که در حق آنان ظلم کردند،‌ برائت جویید».[۴]
۶. زیارت:زیارت امین الله در روز غدیر و رو به مرقد امام علی(ع)، توصیه شده است.[۵] اگر چه ممکن است از ظاهر این توصیه، شرط حضور در کنار مرقد امیر المؤمنین(ع) به دست آید، ولی این حکم شامل همه از جمله افراد دور از قبر نیز می‌شود.
۷. انجام غسل:امام صادق(ع) می‌فرماید:
«[در روز غدیر] هنگام ظهر غسل کنید».[۶] در برخی منابع نیز به غسل در ابتدای روز سفارش شده است.[۷] البته انجام هر یک از این دو، در رسیدن به ثواب کافی است.
۸. انجام عمل نیک، صله رحم و رفت و آمد با دوستان: امام صادق(ع) می‌فرماید: «شایسته است در عید غدیر به‌ وسیله عمل نیک، روزه، نماز، صله رحم و صله دوستان، به خداوند تقرّب بجویند».[۸]
۹. گشاده‌دستی برای خانواده: امام صادق(ع) می‌فرماید: «سزاوار است انسان در روز عید غدیر به یاد خدا بوده، صلوات فرستاده و در آن روز امکانات بیشتری برای خانواده‌اش فراهم سازد».[۹]
۱۰. اطعام روزه‌داران:امام صادق(ع) می‌فرماید: «کسی که این روز، مؤمن روزه‌داری را اطعام دهد؛ مانند فردی است که هزاران نفر از مردم را اطعام داده است».[۱۰]
۱۱. پوشیدن لباس تمیز و پاک و معطر کردن آن در صورت توان:
«و البس‏ أطهر ثیابک و امسس شیئا من الطیب إن قدرت علیه»‏.[۱۱]

[۱]. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، محقق، موسوی خرسان، حسن، ج ۳، ص ۱۴۳، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
[۲]. همان؛ ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، محقق، قیومی اصفهانی، جواد، ص ۲۸۶، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق؛ شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، کتاب المزار، محقق، ابطحی،‌ سید محمدباقر، ص ۹۰، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
[۳]. ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، ج ۱، ص ۴۵۲، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۶۷ش.
[۴]. شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص ۷۴، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.
[۵]. کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح(جنه الأمان الواقیه و جنه الإیمان الباقیه)، ص ۴۷۶، قم، دار الرضی (زاهدی)، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.
[۶]. تهذیب الاحکام، ج ۳، ص ۱۴۳٫
[۷]. طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج ۲، ص ۷۴۷، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
[۸]. کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین و الدرع الحصین، ص ۲۶۳، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
[۹]. طبری آملی، عمادالدین محمد، بشاره المصطفی لشیعه المرتضی، ج ۲، ص ۲۴۱، نجف، المکتبه الحیدریه، چاپ دوم، ۱۳۸۳ق.
[۱۰]. تهذیب الأحکام، ج ‏۳، ص ۱۴۴٫
[۱۱]. شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، المقنعه، ص ۲۰۵، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.