چرا پيامبر حضرت علي (ع) را جانشين خود كرد؟

سؤال:

چرا پيامبر حضرت علي (ع) را جانشين خود كرد؟

جواب:

سلام

درست است كه با رفتن پيامبر، وحي و نبوت پايان يافته بود، اما تمام چيزهايي كه مردم به آن نياز داشتند، در زمان عمر كوتاه پيامبر بيان نشده بود. پس از پيامبر نياز بود كه احكام و دستورهاي اسلامي كه پيامبر فرصت بيان آنها را نداشته يا اصلا مسائل آن اتفاق نيفتاده بود، براي مردم بيان شود. هم چنين در احكام و مسائلي كه مسلمانان دچار خطا و اشتباه يا اختلاف مي شدند، راهنمايي شوند؛ نيز تفسير صحيح آيات الهي براي مردم بيان شود. هم چنين لازم بود كه بعد از پيامبر، حاكم عادل بر جامعه اسلامي حكومت نمايد تا احكام الهي به شكل صحيح به  اجرا در آيد و ظلم و تبعيض و نابرابرها در ميان مسلمانان وجود نداشته باشد.
بنابراين لازم بود پيامبر پس از خود جانشين معيّن نمايد كه داراي اوصاف و شرايط لازم براي جانشيني پيامبر و امامت پس از او باشد.
چنين شخصي بايد دچار خطا و اشتباه نشود و احكام و تكاليف الهي كه به وسيله پيامبر بيان نشده بوده يا مسلمانان در آن اختلاف داشتند و نيز تفسير صحيح آيات قرآن به دور از خطا و اشتباه به مردم مسلمان برسد و در رأس ، حكومت به اجراي صحيح آيات و  احكام الهي بپردازد و عدل و داد را گسترش دهد.
ما معتقديم امام بايد معصوم باشد ( و همان گونه كه در پاسخ شماره يك گفتيم ، عصمت صفتي است كه فقط خداوند مي تواند تشخيص دهد در چه كسي هست و در چه كسي نيست، نيز چون حضرت علي (ع) داراي مقام عصمت و علم بود و شايستگي عهده داري امامت را داشت) بنابراين پيامبر از طرف خدا مأموريت يافت حضرت علي (ع) را براي جانشيني انتخاب نمايد. خدا خطاب به پيامبر (ص) فرمود : «اي رسول خدا، آن چه از طرف پروردگارت به تو نازل شده امامت امام علي را ابلاغ كن و اگر اين مأموريت را انجام ندهي ، رسالت خود را انجام نداده اي و خداوند تو را از (شرّ) مردم حفظ مي كند».(1)
اين آيه شريفه در آخرين ماه هاي عمر رسول گرامي اسلام (ص) و در برگشت حضرت از حجةالوداع نازل گرديد. حضرت در سرزميني به نام غدير خم توقف نمود و به همراهان خود فرمود: از جانب خداوند مأموريت دارد كه پيام مهمي را به آنان برساند، آن گاه منبري براي پيامبر (ص) ترتيب دادند و او بر فراز آن قرار گرفت و ضمن سخناني، امير مؤمنان علي (ع) را به عنوان جانشين و خليفه خود به مردم معرفي نمود.
پي نوشت ها :
1 – مائده (5) آيه 67.