تاثیرات مادی موسیقی در زندگی چیست؟

پرسش:

موسيقي چه تاثيري در زندگي دارد ؟ آيا خداوند از ما رويگردان مي شود ؟

پاسخ:

با سلام و احترام خدمت شما نسل امروزی عزیز

جان و روان انسان به گونه اي است كه مي تواند چيز هاي به ظاهر ساده ، تأثير عميق در آن برجاي گذارد و گاهي اين تأثيركم كم و به مرور زمان صورت مي گيرد ، بي آنكه شخص متوجه آن تأثير عميق باشد.
مطمئنا كسي كه بدنبال دوستي خداوند است ، از آنچه كه در راه خداوند‌ رسيدن به خدا آسيب مي رساند ، دوري خواهد نمود و  هرگز راضى نمى‏شود به مقام انسانى خود آسيبى برساند و از ارزش حقيقى خويش بكاهد.
لازم است هر انسان بيدار براى دست يابى به هدف‏هاى برتر و براى ارتباط هر چه بيش‏تر و قوى‏تر با مبدأ جهان هستى و براى تكامل گوهر وجود خود، همه عوامل بازدارنده را از پيش پاى بردارد. به همين جهت در قوانين الهى و آيين پيامبران، به ويژه در آيين مقدس اسلام، سرگرمى‏هاى زيانبار و عوامل بازدارنده از پيشرفت‏هاى معنوى و آن چه به سقوط مى‏انجامد، ممنوع و حرام تلقى شده است . موسيقى و غنا هاي مخرب از همين عوامل خطرناك است. مسلماً آهنگ‏ها و آوازهاى مخصوص و مهيجى كه خوانندگان اجرا مى‏كنند، قواى شهواني انسان را برمى‏انگيزد و آدمى را از توجه به خدا و آخرت بازمى‏دارد. قرآن مى‏فرمايد: "و من الناس من يشترى لهو الحديث ليضل عن سبيل الله بغير علم و يتخذها هزواً اولئك لهم عذاب مهين؛(1) برخى از مردم گفتارى بيهوده (غنا) را مى‏خرند تا ديگران را بدون علم از راه خدا گمراه سازند و راه خدا را به مسخره مى‏گيرند. براى آنان عذابى خوار كننده است".
موسيقى و غناى مطرب و مخرب  و هيجان زا ، اثرى تخديرى همچون الكل و افيون دارد؛ يعنى با رخوتى كه در روان ايجاد مى‏كند، موجب مى‏شود انسان موقتاً از واقعيت‏هاى زندگى فاصله بگيرد.. مهم‏تر از همه زيان‏ها، شنونده را از خدا دور كرده و لاابالى گرى را در انسان رواج مى‏دهد. اين زيان براى آن كه به خدا و پيامبر و آخرت ايمان دارد، زيانى بس بزرگ محسوب مى‏شود.
در برخى از روايات آمده است: "آن گاه كه انسان به غنا گوش فرا مى‏دهد، حيا و عقلش نقصان مى‏پذيرد... آنچه را زشت مى‏پنداشت، درنظرش نيكو جلوه مى‏كند".(2) .
 غافل شدن از ياد خدا و فراموش كردن خدا يكى از آثار زيان بار غنا و موسيقى نامطلوب است. امام صادق(ع) در تفسير آيه شريفه  « واجتنبوا قول الزور »؛«  از گفتار باطل و ناروا بپرهيزيد».  فرمودند: مراد از قول زوردر آيه   شريفه غناست. گفتار باطل و ناروا هر چيزى است كه انسان را از خدا دور مى‏كند و از راه درست منحرف مى‏كند. امام صادق (ع) فرمودند:  «الغنا مجلس لاينظرالله الى اهله و هو مما قال الله عزوجل: «ومن الناس من يشترى لهوالحديث ليضل عن سبيل‏الله» ؛  مجلس غنا و خوانندگى مجلسى است كه خدا به اهل آن نمى‏نگرد و آنها را مشمول لطفش قرار نمى‏دهد. و اين مصداق همان چيزى است كه خداوند عز وجل فرموده: بعضى از مردم هستند كه سخنان بيهوده را خريدارى مى‏كنند تا مردم را از راه خدا گمراه سازند».  در اين روايت امام(ع) غنا و موسيقى را يكى از مصداق‏هاى گفتار بيهوده‏اى دانسته كه انسان‏هارا از راه خدا گمراه مى‏كند.
موسيقي هاي نامطلوب علاوه بر تخريب معنويت و ايمان آدمي ، آسيب هاي رواني و جسماني دنيوي نيز به همراه دارد.
به گواهى همه روانشناسان جهان و دانشمندان روشنفكر، موسيقى حامل هيجان است و اين هيجان گاهى در حيوانات نيز تأثير آشكارى دارد. از سوى ديگر مسلم است كه بيمارى‏هاى بسيارى مانند حمله‏هاى عصبى، ضعف اعصاب، بيمارى‏هاى روانى، بيمارى‏هاى قلبى، زخم معده، فشار خون و حتى ريزش موى سر و كرم خوردگى دندان، همه از هيجان اعصاب سرچشمه مى‏گيرد. به قول يكى از دانشمندان ارتعاشات و هيجانات روانى فوراً به ارتعاشات جسمى انتقال پيدا مى‏كند و روى تن اثر مى‏گذارد. گذشته از اين گاهى موسيقى‏هاى تند چنان هيجان آور است كه ضررهاى بزرگى در پى دارد.
 در روزنامه‏ها نوشتند: پنجاه هزار نفر از جوانان در ملبورن پس از استماع يك كنسرت موسيقى چنان به هيجان آمدند كه ناگهان همه به هم ريختند و بدون جهت يكديگر را زخمى و مصدوم كردند و حتى به اعمال منافى عفت پرداختند.

باز نوشته‏اند: روزى در گلاسكو در كنسرتى هيجان‏انگيز، سيصد دختر يك جا غش كردند كه هنوز مردم انگليس اين ماجرا را به ياد دارند. در جريان كنسرت پرشور ديگرى مردى از شدت هيجان برهنه شد و با حالت جنون‏آميزى بر سر و كول مردم به راه افتاد.(3)
از آياتى چند ، حرمت موسيقى مطرب كه مناسب با مجالس لهو و لعب و خوشگذرانى و عياشى است، استفاده شده است و مفسران بزرگ قرآن كه امامان بزرگوار هستند، بر اين نكته تأكيد داشته‏اند. در قرآن "لهو الحديث" در آيه 6 سوره لقمان و "قول الزور" در سوره حج، تفسير به غنا و موسيقى شده است. آيه "والذين هم عن اللغو معرضون" در سوره مؤمنون و آيه "والذين لا يشهدون الزور و اذا مروا باللغو كراماً" سوره فرقان به غنا و موسيقى تفسير شده است.
غير از آيات، قريب هفتاد روايت در مذمت موسيقى و كارهاى لغو و بيهوده وارد شده است، از جمله: امام صادق(ع) مى‏فرمايد: "گوش كردن به غنا و لهو، نفاق را در دل مى‏روياند". باز فرمود: "غنا سبب فقر و بيچارگى مى‏شود". نيز خطاب به فردى كه شب را به شنيدن آواز و موسيقى گذرانده بود فرمود: "واى برتو! آيا نترسيدى كه فرمان خدا (مرگ) در رسد و تو در چنين حالتى باشى؟! همانا غنا مجلسى است كه خدا به اهل آن نظر نمى‏افكند".(4)
بنابراين هر گناهي موجب خشم و دوري ازخدا مي شود .اگر موسيقي از نوع حرام باشد قطعا موجب دوري انسان از خدا خواهد شد.

1 - لقمان(31) آيه 6.

2 - مسائل زندگى اسلامى، ص 211، به نقل از الغدير، ج‏8، ص 74.

3 - مسائل زندگى ساز اسلامى، ص 211.

4 - مؤسسه در راه حق، مسائل زندگى اسلامى، ص 217، به نقل از وسائل، ج‏12، ص 236.