فيس بوك مانند شهر بى در و دروازه‌اى است كه همه كس از دانشمندان و افراد نخبه گرفته تا دزدان و شيّادان و كلاهبرداران و كسانى كه به انواع فساد آلوده‌اند؛ هر كدام در اين شهر مغازه‌اى دارند و در اين مغازه‌ها گاه وسائل ضرورى زندگى و در بسيارى از موارد ابزار گناه و مفاسد و انحراف‌هاى اخلاقى فراگير و ايجاد اختلاف در ميان ملّت‌ها با برچسب‌هاى زيبا و پوشش‌هاى فريبنده در اختيار همگان قرار مى‌گيرد.
حال اگر ورود در اين شهر براى همه ممكن شود از جوانان كم سن و سال گرفته تا بزرگ‌سالان ناآگاه و غير آنها آيا هيچ فرد آگاهى مى‌تواند ورود به چنين شهرى را براى همه آزاد بگذارد؟
حتى جاسوسان و مفسدان فى الارض مى‌توانند در اين شهر بى در و پيكر مبادله اطّلاعات كنند و با رموز و اشاراتى بذر توطئه بپاشند. ما مى‌گوييم بايد بر مطبوعات و رسانه‌ها به طور عام نظارتى باشد تا افراد فاسد و مفسد نتوانند از اين طريق جامعه را آلوده كنند.
با اين حال چگونه فيس‌بوك بايد از هر قيد و شرطى آزاد باشد، آيا آزادى بى قيد و شرط در دنيا داريم؟ پاره‌اى از محدوديّت‌هاى غربى به هيچ وجه مشكلى را حل نمى‌كند و تكثير اشكال، حلّ اشكال نيست.
آرى اگر ورود در اين شهر مخصوص افراد دانشمند و فرهيخته كه خوب و بد را كاملاً مى‌شناسند و سِره از ناسِره را تشخيص مى‌دهند آن هم براى تحقيقات اجتماعى آزاد بود، مانعى نداشت؛ درست مانند كتب ضلال كه فقها مطالعه آن را براى عموم تحريم مى‌كنند ولى براى محققان مذهبى آزاد شمرده مى‌شود. والسلام عليكم و رحمة الله وبركاته.
دفتر حضرت آيت الله العظمى مكارم شيرازى (دامت بركاته)
با سلام و ادب
و تشکر از پاسخی هم که جناب هادی دادند.
در مورد سوال شما من متن استفتایی که از دفتر رهبری شده رو خدمت شما قرار میدم که جواب هم مشخصه همراه توضیحی مختصر که ذکر میشه:
سوال:
با توجه به این که وب سایت فیس بوک در ایران فیلتر شده است آیا ورود به چنین سایتی صرفا برای ارتباط با دوستان و بدون هیچ فعالیت سوء علیه منافع ملی جمهوری اسلامی اشکال دارد؟
با تشکر
باسمه تعالی
سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
به‌طور کلی اگر مستلزم مفسده (مانند ترویج فساد، نشر اکاذیب و مطالب باطل) بوده و یا خوف ارتکاب گناه باشد و یا موجب تقویت دشمنان اسلام و مسلمین شود، جایز نیست و الا مانعى ندارد.
موفق و مؤید باشید.
توضیح: حکم بالا در شکل فتوا بیان شده است یعنی تشخیص مصداق به عهده ی مکلف گذاشته شده است و تنها به بیان حکم کلی بیان شده است. تشخیص این که آیا این شرایط در مورد فعالیت در فیس بوک صادق می باشد یا خیر به عهده ی مکلفین گذاشته شده است.
نکته ای که در حکم بالا مشخص است این است که در صورتی که این فعالیت موجب تقویت دشمنان اسلام و مسلمین شود جایز نیست در حالی که ماهیت شبکه های مجازی بر پایه ی جمع آوری اطلاعات می باشد و هر چه استفاده کنندگان آن بیشتر باشند و در استفاده از آن محدودیت کمتری برای خویش قائل باشند اطلاعات بیشتری را برای این شبکه های اطلاعاتی فراهم می کنند و در نتیجه منجر به تقویت دشمنان می شود. به نظر می آید این حکم نه حرام بودن مطلق فعالیت در این سایت را می رساند و نه جایز بودن آن را اثبات می کند بلکه به نوعی فیمابین است. به هر حال تشخیص مصداق این حکم به عهده ی خود شماست.
