پرسش:
چرا زمانی که کودکی به دنیا می آید خانواده او برای وی دین تعیین می کنند واجازه نمی دهند که شخص با انتخاب خویش دین را تعیین کند؟
پاسخ :
با سلام و عرض ادب و احترام
نمی دانیم منظورتان از تعیین دین توسط خانواده دقیقا چیست ؟
اگر منظورتان ثبت مذهب و دین در شناسنامه است ، این امرمربوط به قوانين و مقررات اجتماعي است كه مي تواند در جامعه اي وجود داشته باشد و در جامعه ديگر نباشد ، اما اين مسئله ربطي به اعتقاد ديني ندارد نمي توان از ثبت در شناسنامه يا عدم ثبت ، نتيجه گرفت كه من در انتخاب دين آزادي دارم ، يا ندارم . اين نتيجه اشتباه است . اعتقاد و اعدم اعتقاد مربوط به خود انسان وعقل و دل او است .
واگر منظورتان این است که چرا از نظر فقهی بچه های مسلمان تابع پدر ومادر خویش هستند و مسلمان محسوب می شوند ، این مطلب صحیح است واز نظر فقهى بچههاى پدر و مادر مسلمان به تبعيت از والدينشان مسلمان هستند و از نظر حقوقى مسلمان محسوب مىشوند و از مزاياى اجتماعى در جامعه به عنوان يك مسلمان برخوردار هستند. اما اين موضوع ، غير از اعتقاد به اسلام است. اعتقاد به اسلام، نمىتواند سنتى و تقليدى باشد؛ بنابراين وقتى به مرحله رشد عقلى و تكليف رسيدند، پذيرش اسلامشان بايد به سبب دليل باشد، نه از روى تبعيت. از اين رو است كه مراجع تقليد در اول توضيحالمسائل مىنويسند: تقليد در اصول دين جايز نيست.
بنابراين فرزندان مسلمانان، دين را خود انتخاب مىكنند. دين و ايمان به آن كه يك اعتقاد قلبى و درونى است ، ممكن نيست تحميلى باشد.
از نظر جهان بيني اسلامي همه انسانها از آزادي، اختيار و قدرت بر تصميمگيري برخوردارند و خودشان سرنوشت خويش را رقم ميزنند.
اسلام از راههاي گوناگون ميكوشد انديشه بشريت را از اسارت باطل برهاند و آدمي با ديد باز و وسعت نظر بيانديشد و داوري كند و دين و آيين حق را برگزيند. اين سخن قرآن است كه ميگويد:
"به آن بندگاني مژده باد كه همه سخنان را ميشنوند و بهترين را برميگزينند".(1)
"و چون به ايشان گفته شود كه از آن چه از سوي خدا فرود آمده است، پيروي كنيد، گويند: نه، ما به همان راهي ميرويم كه پدران ما ميرفتند. حتي اگر پدرانشان بيخرد و گمراه بودهاند!". (2)
نيز اسلام ميگويد: اعتقادات و پذيرش دين نميتواند تحميلي باشد (لا اكراه في الدين) سپس ميافزايد: راه راست، انديشه راستين و آيين درست و نجات بخش، از انديشه دروغين و آيين باطل واضح و روشن است (قد تبين الرشد من الغي) (3)
آري آدمي با دقت و خردورزي ميتواند راه و آيين حق (كه آيين اسلام است) را باور كند و آن را برگزيند .
پينوشتها:
1 - زمر (29) آيه 18.
2 - بقره (2) آيه 170.
3 - بقره (2) آيه 256.