پرسش:
آیا یک زن باید به صورت کامل تحت تسلط و فرمانبری از شوهرش باشد؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب
خانواده يك واحد كوچك اجتماعى است كه همانند اجتماع بزرگ نياز به رهبر و سرپرست دارد. قرآن مجيد تصريح كرده كه مديريت خانواده بر عهده مرد است: "الرّجال قوّامون على النّساء؛ مردان سرپرست و عهده دار امور زنان هستند".(1) البته منظور از سرپرستى و مديريت، استبداد و زورگويى نيست، بلكه منظور، اداره امور و هدايت زندگى و تأمين معيشت است. اين موقعيت به خاطر خصوصيات جسمى و روحى مردان است مانند: داشتن بنيه بدنى و نيروى جسمى و غلبه قوه تفكّر مديريتى بر نيروى عاطفه.
از طرفى تعهد او در برابر زن و فرزندان نسبت به پرداخت هزينه هاى زندگى و پرداخت مَهر، اين حق و در واقع مسئوليت را به او مى دهد كه وظيفه سرپرستى بر عهده او باشد. البته ممكن است زنانى، بر شوهران خود امتياز داشته باشند، ولى قوانين به تك تك افراد نظر ندارد، بلكه نوع انسان و كلى را در نظر مى گيرد.(2)
مدير بودن مرد به معناى اسير بودن زن در دست وى نيست تا بتواند به دلخواه خود عمل كند. در تمام مديريت ها مدير نبايد خود را بى نياز از شور و مشورت بداند.
فقها بر اساس روايات، حدود اطاعت زن از شوهر را معيّن كرده اند:
امام خمينى(ره) در اين باره مى گويد: "در مطلق استمتاعات (بهره مندى هاى جنسى) و خروج زن از منزل بايد اطاعت از شوهر باشد".(3) البته مسئله خروج در مواردى استثنا شده كه در توضيح المسائل مراجع ذكر شده است. زنى كه امور واجب بر خود و حقوق شوهر را رعايت نكند، ناشزه است، ولى ترك اطاعت از شوهر در مواردى كه بر زن واجب نيست، باعث نشوز وى نمى شود. بنابراين اگر زن از خدمات خانه و خواسته هاى شوهر كه مربوط به كاميابى در امور جنسى نمى شود، مانند جارو كردن، خياطى، آشپزى يا حتى آب دادن و پهن كردن رختخواب خوددارى كند، نشوز شمرده نمى شود.(4)
پى نوشتها:
1. نساء (4) آيه 34.
2. تفسير نمونه، ج 3، ص 370، با تلخيص.
3. عبدالرّحيم موگهى، احكام خانواده، ص 75.
4. تحريرالوسيله، ج 2، ص 305.
