پرسش:
وظیفه من مسلمان در جامعه امروز چیست؟ اگر امكان دارد مقاله ای درباره ی سؤال مطرح شده می خواهم
پاسخ:
برادر گرامي با سلام و سپاس
پرسشی که شما مطرح کرديد گستره وسيعی دارد وبايد محدوده آن را مشخص کنيد که وظيفه يک مسلمان راجع به چه موضوعی منظور شما است؟
ولي به صورت كلي مي توانيم بگوييم وظيفه یک مسلمان در جهان معاصر آن است که در همه ابعاد (علمى، عملى و اخلاقى) رشد كند و همه استعدادهاى خود را شكوفا ساخته و به طور متوازن و هماهنگ به كمال برساند. و اوقات خويش را در جهت كسب رضاى خدا و تقرب به او صرف كند. از طرف ديگر بايد توجه داشت كه عبادت در اسلام صرفا نماز و روزه نيست، بلكه ايفاى نقش مثبت اجتماعى در حد امكان، فضيلت و عبادت بوده و از واجبات مسلم شرعى به حساب مىآيد.
از سوی ديگر يک مسلمان بايد درد شناس باشد ودردهای اجتماع و جامعه خويش را بشناسد وراه کارهايي برای درمان آن پيدا کند ، ما در اين جا به يکی از اين مشکلات ووظيفه يک مسلمان در ارتباط با آن اکتفا می کنيم، اميدواريم توانسته باشيم کمکی به شما کرده باشيم، انشاء الله در نامه های بعدی سوال را به صورت معين مطرح کنيد تا بهتر بتوانيم به پاسخ آن بپردازيم.
يكي از مشكلات جامعه ما فسادي است كه در جامعه خود مشاهده مي كنيم حال سوال اين است كه يك مسلمان با اين پديده چگونه بايد برخورد کند، ويک فرد مسلمان جه وظيفه يا وظائفی در اين رابطه دارد؟
براى شناخت وظيفه و چگونگى مقابله با فساد در جامعه ابتدا لازم است كه عوامل و موجبات فساد را موردشناسايى قرار داده و سپس به راههاى مقابله با آن بپردازيم:
الف ـ عوامل ايجاد فساد در جامعه و تأثيرات مخرّب آنها:
1ـ مواد مخدّر، كه اعتياد به آن نابود كننده استعدادهاى جسمى و روحى انسان است، و باعث مىشود آدمى،شرافت، ناموس، ثروت، حيثيت و دين و همه چيز خود را بر باد دهد.
2ـ روابط نا مشروع، نكته مهم اين است كه روابط نا مشروع به صورت تدريجى محقق مىشود يعنى از نگاه شهوتانگيز شروع مىشود و با يك لبخند و يا گفتگويى تداوم مىيابد و زمينه را براى ارتباطهاى بعدى فراهم مىشود.جوانانى هستند كه براى رابطه نا مشروع به گرفتارىهاى فراوان روحى، اجتماعى و جسمى دچار شدهاند و عاقبترسوا گشته و شخصيت اجتماعى و معنوى خويش را از دست دادهاند، لذا بايد با توكل به خدا، دست رد بروسوسههاى شيطان زد و هنگام برخورد با چنين مخالف، تقواى الهى را پيشه كرد و با نگاه شهوتانگيز، كه تيرى ازتيرهاى زهر آلود شيطان است، به ديگران نگاه نكرد.
3ـ مجالس عياشي و خلاف شرع : افرادى كه روح تقليد از فرهنگ غرب، آنان را به طور مخفيانه به تشكيل چنين مجالسى وادار مىكند، از دوستان خود دعوت مىنمايند با شركت در آن مجالس عيش و عشرت، براى چند ساعتى خود را درعالم خوشگذرانى و بى خيالى وارد سازند، مجالسى كه با لهو و لعب، موسيقىهاى مبتذل و رقص و پايكوبى و...همراه است شركت در اينگونه مجالس زمينه بسيار مناسبى را براى فساد و ارتكاب گناهان كبيره و... مهيا مىسازد، مگركسى بتواند جلوى اين اعمال خلاف شرع را بگيرد.
4ـ خود ارضايى، كه گاهى بر اثر عادت و تكرار به صورت اعتياد در مىآيد، پيامدهاى شوم و ضررهاى بسيارى، هماز جهت جسمى و هم از جهت روحى براى فرد مبتلا به آن به وجود مىآورد اين كار مانند ساير كارهاى غير مشروعجنسى از ديدگاه شريعت اسلام حرام و ممنوع است و محققان مضرّات بسيارى را براى آن شمردهاند از جمله ضعف چشم، لاغر شدن صورت، ضعف اعصاب ضعف بدن، كم خونى، سست شدن زانو ، ضعيف شدن حافظه، زرد شدنصورت، گوشهگيرى و بسيارى از عوارض ديگر از پيامدهاى آن مىباشد. جوانان بايد زمينههايى كه باعث تحريكغريزه جنسى و در نتيجه خودارضايى مىشود بشناسند و سعى كنند از آن پرهيز نمايند اين زمينهها عبارتند از:لباسهاى تنگ و چسبان، غذاهاى شهوتزا مانند موز، پياز، زعفران و... كه غريزه جنسى را تحريك مىكنند وهمچنين پرخورى. مشاهده صحنههاى محرك و شهوتانگيز مانند فيلمها و عكسهاى سكس و چشمچرانى و...شنيدنيهاى مهيّج و ركيك مخصوصا درباره مسائل جنسى و ترانههاى فاسد، بستر نا مناسب خواب، (مانند خلوت بودن محل خواب، گرم و نرم بودن بستر خواب، قبل از خستگى كامل به رختخواب رفتن).
5ـ فيلمهاى مبتذل: كه باعث شهوتپرستى، خوشى گذرانى بى عفتى، بى حيايى، پوچى، روابط نامشروع، و بسيارى از انحرافات مىشود.
6ـ موسيقىهاى مطرب: آن دسته از موسيقى كه حالت ابتذال داشته، مناسب لهو و لعب باشد انسان را در افكارشيطانى بيندازد و از امور معنوى دور نمايد. موسيقى مبتذل علاوه بر ضررهاى معنوى و اخلاقى مانند شهوترانى،مردن دلها، محروم شدن از لذت انس با خدا، پاره شدن پردههاى عصمت، سبك شدن عقل، زمينه را براى فراهمشدن گناه، عدم استجابت دعا، بر جسم و اعصاب هم آثار سويى دارد كه امروزه از نظر علمى ثابت شده است.
7ـ دوستان ناباب كه باعث فساد و سقوط انسان در منجلاب گناهان و آلودگيهاى متعدد مىشود. نشانههاى دوستانناباب عبارتند از: بى تقيّدى به دستورات الهى، تملّق و چاپلوسى، ارتباط با ناپاكان، وسوسهگرى و...
علاوه بر عواملى كه موجب فساد در جامعه مىشوند يكسرى زمينههاى فساد نيز وجود دارد كه جوانان بايدمواظب اين زمينهها بوده و به گونهاى برخورد كنند كه اين امور، آنها را به انحطاط و فساد نكشاند:
1ـ مسافرت به خارج گرچه فوائد بسيار متعددى دارد ولى جوانان بايد مواظب باشند در صورت مسافرت به اين كشورها براى كارهايى مانند تحصيل، سياحت يا ساير كارهاى مفيد، تحت تأثير جاذبههاى فريبنده فرهنگ آنان واقعنشوند.
2ـ اوقات فراغت: منظور ساعاتى است كه جوانان مشغول به كارى، اعم از كار فرهنگى، هنرى، توليدى، خدماتى وسرگرمى سودمند و... نباشند. جوانان بايد به شدّت مراقب اوقات فراغت خويش بوده و نگذارند وسوسهگران درونىو بيرونى و فرصتطلبان خنّاس صفت، از اوقات فراغت آنان سوء استفاده كنند و آنان را به فساد بكشانند جوانان بايداوقات فراغت خود را سرگرم امور مفيد مانند كارهاى علمى، هنرى، ورزشى، مطالعه، ديد و بازديد، تفريح سالم و...بنمايند تا هم از عمر و حيات خويش بيشترين استفاده را كرده باشند و هم دچار انحراف و مفاسد نگردند.
3ـ فقر و تنگدستى. بسيارى از جوانانى كه به فحشا و فساد كشده شدهاند براى فقر و تنگدستى آنان بوده است.جوانان عزيز، اگر كار و تلاش بنمايند و بر خداوند توكل كنند و راه تقوا پيشه نمايند، هرگز ضعف مالى، عاملى براى بهانحراف كشاندن آنان نخواهد بود.
4ـ تجرّد و عزوبت فرد اگر طولانى باشد ممكن است جزء عوامل فساد و تباهى قرار گيرد.
5ـ ثروت و رفاه زياد گاهى مىتواند زمينه انحراف و فساد گردد براى افرادى كه از ايمانى ضعيف برخوردار باشند.گرچه ثروت به طور كلى عامل انحراف نمىتواند باشد اما براى عدهاى ممكن است زمينه انحراف فراهم نمايد لذاهوشيارى لازم هنگام برخوردارى از ثروت ضرورى است.
و در پايان اين بخش ذكر اين نكته لازم است كه اشاعه فساد و فحشا و ترويج منكرات يكى از نمونههاى تهاجمفرهنگى است. دشمنان انقلاب و فرهنگ اصيل اسلام اشاعه فساد و منكرات را بهترين راه براى تضعيف و نابودىفرهنگ اسلام و جايگزين كردن فرهنگ غرب مىدانند و به دنبال اهداف زير مىباشند: 1ـ غرق نمودن جوانان ايراندر شهوات و در نتيجه غافل ماندن از مسائل اجتماعى و سياسى و اقتصادى 2ـ روحيه انقلابى را از آنان سلب كند 3ـگرايش به فرهنگ غرب
ب ـ راههاى مبارزه با فساد و دورى از گناه:
بطور كلى در جامعهاى كه فساد در آن رايج شده، از نظر اسلام دو نوع وظيفه براى فرد مسلمان وجود دارد: وظايففردى و وظايف اجتماعى.
منظور از وظايف فردى كليه اقداماتى است كه فرد براى حفاظت خود از آلوده شدن به گناه انجام مىدهد ايناقدامات شامل:
1ـ آشنايى به اعمال و رفتارى كه از نظر احكام اسلامى گناه و معصيت شمرده مىشوند. كه ما در بخش اول بهپارهاى از آنان اشاره كرديم، چه بسا جوانانى كه به خاطر بىاطلاعى از گناه بودن عملى، مرتكب آن شدهاند و آثار وپيامدهاى وضعى گناه در تمام عمر گريبانگير آنها بوده است.
2ـ مواظبت بر ترك گناه هر چند آن گناه كوچك باشد. زيرا ارتكاب گناهان صغيره خود زمينهساز گناهان بزرگترمىباشد.
3ـ در زمان مواجهه با گناه هميشه خداوند را در نظر داشته باشد و به عواقب و پيامدها و آثار سوء و خطرناك دنيوىو اخروى گناه فكر كند و بداند كه لذت گناه بسيار زودگذر و عواقب آن (مشكلات روحى و جسمى، رفتن آبرو،مجازات دنيوى و اخروى و...) پايدار و مانع از پيشرفت انسان به سوى كمال و سعادت مىباشد.
4ـ تقويت ايمان به خدا و توكل بر او و تمسك به تقواى الهى كه داراى آثار مثبتى است از قبيل: اشباع حسكمالگرايى، گرايش به ارزشهاى اخلاقى، برخوردارى از لذّتهاى معنوى، هدفدار كردن حيات، جلوگيرى از جرايم ومفاسد، آرامش روان و...
5ـ اهميت به نماز و انجام ساير عبادات، خصوصا روزه كه در تقويت اراده انسان براى مقابله با گناه نقش زيادىداردو مداومت بر ذكر خداوند و تلاوت قرآن و تمسّك به اهل بيت(ع) زيرا موجب نورانى شدن دل و دور شدن افكارو وسوسههاى شيطانى مىشود و انسان را در لغزشگاههاى حساس يارى مىنمايد.
6ـ كنترل تمام اعضاء و جوارح و تسلّط بر آنان از حواس ظاهرى گرفته تا حواس باطنى.
7ـ پر نمودن اوقات فراغت خود با كارهاى علمى، فرهنگى، مطالعه كتابهاى مفيد، اشتغال به ورزش و تفريحاتسالم و...
علاوه بر وظايف فردى مسلمان براى مصون نگه داشتن خود از گناه، در مقابل محيط اجتماعى و جامعهاى كه درآن زندگى ميكند يكسرى وظايفى دارد كه عبارتند از:
1ـ بسيج همگانى اصلىترين راه مقابله با مفاسد اجتماعى: مسلّما فردى كه خواهان پاكي و مصون ماندن از گناه مي باشد در صورتي موفق مي باشد كه علاوه بر انجام وظايف فردي براي دوري از گناه , يكسري اقدامات را انجام دهد تا محيطش نيز از گناه پاكيزه شود والا در محيط فاسد احتمال لغزش و ارتكاب گناه مي رود و از آنجا كه مفاسد بصورت گسترده وجود دارد و به واسطه تهاجم فرهنگي دشمنان شدأت بخشيده مي شود. براي مقابله با آن نيازمند بسيج همگاني مي باشد. همه بايد احساس مسئوليت كنند و فريضه امر به معروف و نهي از منكر را در جامعه عملي سازند. 2- شركت كردن در جلسات مذهبي , نماز جمعه و جماعت و تشويق دوستان و آشنايان به شركت در اين مراسم . 3- ايجاد محيط گرم خانوادگي و برخورد صميمي و دوستانه و سازنده با جوانان باعث جلوگيري از جذب شدن افراد خانواده يا جوانان توسط دوستان ناباب و منحرف مي شود. 4- آگاه نمودن جوانان به پيامدهاي مخرب و نامطلوب فساد, و شناساندن معيارهاي صحيح انتخاب دوست , دوري از فرهنگ مبتذل غرب و پايبندي به فرهنگ خودي . 5- تشكيل ميزگردهاي بحث و انتقاد فرصت مطلوبي را فراهم مي كند تا ترديدهاي خلقي و نگراني هاي فكري زدوده شود و شيوه مناسبي براي حل معضلات فكري در اختيارشان مي گذارد. 6- ترويج ارزش هاي اسلامي از راه بحث و گفتگو, منطق و استدلال زيرا آنچه موجب مي شود كه انسان بتواند اميال خود را كنترل كند پذيرفتن يك سلسله ارزش هاي برتر است و علت بعثت انبيائ هم همين بوده كه مردم نسبت به برخي از ارزش ها باور پيدا كنند تا بتوانند مانع از طغيان شهوات بشوند. يكي ديگر از راه هاي ترويج ارزش هاي اسلامي و مبارزه با فساد آن است كه با استفاده از آخرين دستاوردهاي تكنولوژي مدرن , ارزش هاي اسلامي خود را در مقابل هنرمندانه ترين فيلم ها, نمايش نامه ها, كتاب ها, رمان ها و در قالب ساير آثارهنري با استفاده از وسايل هنري و تبليغاتي عرضه كنيم و ديگران را تحت تائثير قرار دهيم .
براي آگاهي بيشتر ر.ك :
1- جوانان در طوفان غرايزهمأت سهراب پور
2- تهاجم فرهنگي استاد محمدتقي مصباح يزدي
3- انقلاب و ارزش ها علي ذوعلم
منتظر نامه بعدی شما هستیم.
موفق باشید.
