پرسش:
نساء 59: يا اَيُهَا الَذينَ امنوُا اَطيعوُااللهَ وَ اَطيعوُاالرَّسُولَوَ اولِي الاَمرِ مِنکُم...........اي اهل ايمان فرمان خدا و رسول و فرماداران(از طرف خدا و رسول را اطاعت کنيد)وچون در چيزي کارتان بگفتگو و نزاع کشد،بحکم خدا و رسول باز گرديد.اگر بخدا و روز قيامت ايمان داريد.اين کار( رجوع به حکم خدا و رسول)براي شما بهتر و خوش عاقبت تر خواهد بود. وسوره مائده 56:وَ مَن يَتَوَلَّ اللهَ وَ رَسوُلَهُ..........و هر کس که ولي وفرمانفرماي او خداو رسول و اهل ايمانند(فيروز است)که تنها لشگر خدا در دو عالم فاتح و غالب خواهند بود. يعني هر کسي(زن يا مرد)در هر زماني(در گذشته،حال،ويا در آينده)،در هر جاي کره زمين ، هر چند نفر که بتوانند قرآن را فهميده و به آن عمل کنند، اين آيه شامل آنها خواهد شد.واو پذيرفته خدا مي باشد و مي تواند ولي امرنيز باشد.(ولي فعلا روي کره زمين کسي نيست که بطور کامل به قرآن عمل کند.) مِن اَجلِ ذالِکَ کَتَبنا عَلي بني اِسرائيلَ اَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفساً بِغَيرِنَفسٍ اَوفَسادٍ فِي الاَرض فَکَاَنَّما قَتَلَ النّاسَ جميعاً............... هر که بيگناهي را بکشد، مثل اينست که همه را کشته است. چه ارتباطی با آیه ی قبل دارد؟
پاسخ:
سلام و احترام ویژه خدمت شما دوست گرامی
اين که فهم خود از قرآن را معيار قرار مي دهيد و بر مبناي آن حکم و فتوا مي دهيد ، مصيبتي است که از اول تا امروز در جامعه بشري بوده و منشا همه جنگ ها و نزاع ها شده است.
آيه 59 آل عمران در معرفي اوليا و سرپرست هاي انسان هاي مؤمن است . خدا و رسول و اولي الامر به عنوان اوليا معرفي شده اند.
خدا که معلوم است چون خدا و خالق و مالک و رازق و ولي نعمت ما است ،حق حکومت و امر و نهي و اطاعت خواهي از ما را دارد . بايد مطيع محض او باشيم . رسول خدا هم چون رسول و خليفه و نماينده اوست، از جانب خدا همان ولايت محض را دارد اما اولي الامر هم چون بدون قيد و شرط بر خدا و رسول عطف شده و در رديف آن ها قرار گرفته ، همان حق حکومت و امر و نهي را داشته و بايد مطيع محض اولي الامر باشيم ،ولي قرآن افراد اين عنوان را مشخص نکرده و معلوم است که جز معصوم و کسي که به عبوديت محض رسيده، ازهيچ کس ديگر نبايد بدون قيد و شرط اطاعت کرد . نمي دانيم چه کساني شايستگي اين مقام را دارند و معصوم هستند و اولي الامر مي باشند .جز پرسيدن از پيامبر راه ديگري براي رسيدن به آن نداريم . در روايات پيامبر، امامان معصوم مصداق اين اولي الامر شناخته شده اند.
بنا بر اين اگر امامان که از جانب پيامبر به عنوان "اولي الامر" معرفي شده اند، در جامعه حضور داشته باشند، هيچ کس ديگري اجازه نشستن بر مسند حکومت را ندارد ، همچنان که مردم هم حق ندارند اطاعت غير امام را بپذيرند و غير امام را بر مسند حکومت بنشانند . اگر غير امام با رضايت مردم بر مسند حکومت بنشيند، هم او گناهکار است که اين مسند را پذيرفته است و هم مردم گناهکارند که او را بر اين مسند نشانده اند.
اما در دوران غيبت امام معصوم به حکم عقل و شرع بايد شبيه ترين فرد به امام معصوم در علم و تقوا و تدبير بر اين مسند بنشيند . مردم بايد اطاعت او را بپذيرند و با او بيعت کنند . شبيه ترين فرد به معصوم در اين صفات، فقيه عادل توانمند است . اين اصل "ولايت فقيه" است که داراي پشتوانه محکم عقلي و شرعي مي باشد.
اگر در جامعه اسلامي غير "فقيه عادل توانمند" بر مسند حکومت بنشيند، هم خودش گناهکار است ، زيرا بر مسندي نشسته که خدا اجازه نشستن او بر اين مسند را نداده است و هم مردم گناهکارند که به حاکميت او رضايت داده و مطيع او شده اند.
اما اگر حکومت در جامعه اسلامي به دست "فقيه عادل توانمند" باشد،تا زماني که فقيه حاکم بر مبناي عدل و داد و احکام اسلام حکومت را اداره مي کند، هم خودش اجر مي برد که اين مسند را به اجازه خدا متصدي شده و به خوبي اداره کرده است و هم مردم ثواب مي برند که اطاعت او را که مورد رضايت خدا بوده، پذيرفته اند.
اما ظلم از هر کس که سر بزند، قبيح و زشت است . از مدعيان دينداري زشت تر . اين که قتل يک نفر بيگناه به مثابه قتل همه آدميان است، براي همه قاتل ها صادق است .اگر قاتل مدعي دينداري است، قتل همان گناه را دارد که بي دين دارد بلکه از ديندار گناهش بيش تر است . نمي توان با اين استدلال که مظلوم به بهشت مي رود و...، خون افراد را ريخت و مرتکب قتل شد.
اگر از حاکمان مدعي دينداري هم ظلمي سر زند، افراد بايد نهي از منکر کنند . اگر توان ندارند ، درون خود از آن ظلم اظهار بيزاري نمايند و گر نه در گناه شريک مي باشند . به فرض اگر به احکامي عمل نشود، نمي توانيم اصل ولايت فقيه و ولايت اوليا را که حکم عقل و شرع است، زير سؤال ببريم.
