چگونه جبرئيل واسطه رساندن وحى و آيات قرآن به پيامبر(ص) شده است؟

پرسش:
 در احاديث آمده كه نخستين آفريده خدا حضرت محمد(صلى الله عليه وآله وسلم) و سپس امامان معصوم(عليهم السلام) مى باشند و آن ها مجارى فيض پروردگار نسبت به ديگر آفريده هاى خدايند و موجودى مقرّب تر از آنان وجود ندارد. از سوى ديگر گفته مى شود كه جبرئيل آيات قرآن كريم را براى پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) مى آورد. پرسش اين است كه اگر پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) واسطه فيض بين خدا و ديگر موجودات و از جمله جبرئيل است، چگونه اين فرشته كه در رتبه بعد از رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) قرار دارد، واسطه رساندن وحى و آيات قرآن به پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) شده است؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
 با توجّه به نكات زير پاسخ پرسش مذكور روشن مى گردد:
1. پيك و فرستاده بودن جبرئيل، دليل برترى رتبه و درجه و مقام او بر پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)نيست؛ همان گونه كه در ساير موارد، نامه رسانى كه نامه اى را از بزرگى مى گيرد و به بزرگ ديگرى مى رساند، معمولا مقامش از گيرنده نامه پايين تر است.
2. چون طبق فرض پرسش، هم اصل وجود جبرئيل(عليه السلام) و هم قابليت ها و توانايى هاى وى، به بركت وجود رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)تحقق يافته، به صرف انجام خدمتى مانند رساندن پيام خدا به پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)، نمى تواند واسطه فيض تلقّى گردد؛ زيرا همين خدمت نيز به بركت وجود پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) است.
3. رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) در بهره مندى از نعمت هاى پروردگار، از وسايل و اسباب فراوانى استفاده مى كردند؛ امّا نمى توان گفت كه مثلا ظرف آبى كه پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) با آن آب مى نوشيدند، واسطه فيض در نوشيدن آب بوده است و اين امر با احاديثى كه در پرسش مورد اشاره قرار گرفته، در تعارض است. به عبارت ديگر، اين كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)مجراى فيض خدا در خلقت ديگر موجودات بوده و از نظر رتبه بر همه مقدّم است؛ مانعى براى استفاده آن حضرت از مخلوقات و بهره مندى از آنها نمى گردد؛ از اين رو جبرئيل مى تواند واسطه پيام خدا به پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) باشد و در عين حال خود از فيض رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) هستى يافته باشد.