پرسش:
اگر کسی در این دنیا گناهی مرتکب شود و در این دنیا سزای کار خود را ببیند آیا در جهان آخرت نیز عذاب آن گناه را خواهد دید؟
پاسخ:
با عرض سلام و آرزوي سلامتي و موفقيت براي شما
در پاسخ سوال شما بايد بگوييم اصولا اين دنيا ظرفيت سزارساني و عقوبت گناهكاران را ندارد . اين نكته رابا دقت در باطن گناهان و نيز شناسايي مختصات دنيا مي توان دريافت .
براساس آنچه از آيات و روايات استفاده ميشود، سنت الهي بر تأخير عذاب تا روز قيامت قرار گرفته است و هرگونه محاسبه و جزا در سراي آخرت صورت ميگيرد و دنيا سراي عمل است. مولاي متقيان ميفرمايد: "امروز موقع كار است و محاسبهاي نيست و فردا هنگام محاسبه است و كاري نيست".(1)
اين تأخير طبق مصالحي است كه در قرآن به آنها اشاره شده است، از جمله اين كه تأخير به جهت آزمايش ميباشد، چرا كه خداند هرگز عذاب نميكند مگر اين كه خلق را آزمايش كرده و اتمام حجت نمايد. بنابراين عذاب مربوط به سراي ديگر است.
از ديگر سو در تاريخ و آيات آمده كه برخي اقوام در دنيا دچار عذابهاي سختي شدند كه هيچ يك از آن ستمگران باقي نماندند. اين عذاب دنيوي است كه خدا بر آن ها نازل نموده و محاسبه و جزا در سراي ديگر است. خداوند بعد از نقل سرگذشت قوم عاد، و اعمال زشت آن ها ميفرمايد: (براي) آنان در اين جهان و روز قيامت لعنت (و نام ننگين) ماند".(2) در چهار مورد در آيات "عذاب" به صفت "غليظ" توصيف شده است. با دقت در اين آيات به نظر ميرسد كه عذاب غليظ مربوط به سراي ديگر است، مخصوصاً آيات سوره ابراهيم كه در آن اشاره به عذاب غليظ شده است و با صراحت حال دوزخيان را بيان ميدارد. بايد هم چنين باشد، چرا كه هر اندازه عذاب دنيا شديد باشد، باز در برابر عذاب آخرت كم اهميت است.(3)
ازسوي ديگر، به راحتي نمي توان قضاوت كرد كه سزايي كه در پس برخي گناهان گريبانگير انسان ها مي شود، دقيقا هموزن آن گناهان است و ديگر حسابي براي آخرت نمي ماند . و حتي نمي توان گفت اين عذاب و سختي دنيوي در برابر آن نافرماني خاص مي باشد .
عذاب ستمگران و ظالمان در دنيا،حداكثر سيل، زلزله، صاعقه و... است كه با آن، همگي نابود شده و از دنيا رفتند. اين گونه حوادث براي ديگران و انسانهاي مؤمن نيز ممكن است پيش آيد، يا مرگي كه در اثر حوادث براي مؤمنان پيش ميآيد.
اين گونه عذابها براي كافران در دنيا (كه برخي به نحو مصيبت يا آزمون براي مؤمنان نيز حادث ميشود) نميتواند مانع در حساب قيامت و كيفر عذاب اخروي باشد.
البته اگربر کسی به خاطر گناهش در دنیا حدي يا تعزيريا كيفري جاری شودؤ‌او نيز از كرده خود توبه كند ، برای آن گناه دیگر عذاب نمی شود.
در حديث ظريفى از پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) آمده است: «ان الله أرحم أَن يُعذَّبَ ألْمرءِ مَرَّتين; خداوند مهربان تر از آن است كه شخصى را دو بار عذاب كند». اين حديث شامل پشيمان شدگان از بديها و گناهان است كه قصاص دنيايى هم شده اند..
1 - نهج البلاغه، خ 42.1
2- هود (11) آيه 60
3 - تفسير نمونه، ج 9، ص 142- .3
