پرسش:
يكى از راه‌هاى عقلى اثبات وجود خدا را بنويسيد.
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
در اين پاسخ، يكى از دليل‌هاى خداشناسى كه به آن «قانون عليّت» گفته مى‌شود برايت توضيح مى‌دهم.
بدون ترديد همه پديده‌هايى كه ما روى زمين با آن برخورد مى‌كنيم، علتى دارد. علت بهوجود آمدن درخت، دانه آن است، علت بهوجود آمدن مرغ، تخم مرغ است و علت بهوجود آمدن فرزند، پدر و مادر او هستند. پس اگر فرزندى به نام حسن موجود است بايد حسن مادرى داشته باشد، مادر حسن نيز به مادر نياز دارد.(مادر مادر حسن) اين مادر، خودش به مادر نياز دارد (مادر مادر مادر حسن) و همين طور هر كدام از مادرها، به مادرى نياز دارند و اين سلسله همين طور ادامه پيدا مى‌كند. در اين صورت ما چند راه پيش رو داريم.
1ـ يا به مادرى مى‌رسيم كه او ديگر به مادر نياز ندارد، بلكه خدا او را آفريده است (مثل حضرت حوا) كه ثابت مى‌شود خدايى وجود داشته كه يك مادر را آفريد (يعنى حضرت حوا را) و آن مادر، فرزند به دنيا آورده و فرزندش فرزند به دنيا آورده، تا به حسن مثال ما رسيده است. پس علت آفرينش اولين مادر، خدا بوده است. همان خدايى كه درخت‌ها، گياهان و حيوانات اوليه را آفريده، سپس از تخم آن درخت‌ها و گياهان اوليه، درخت‌ها و گياهان بعدى بهوجود آمده است.
2ـ يا بايد بگوييم آن مادر اوليه (مادر بزرگ، مادر بزرگ و... مادر بزرگ‌ها) بدون علت بهوجود آمده، كه اين باطل است، چون محال است پديده‌اى پديد آورنده نداشته باشد.
3ـ يا بايد بگوييم مادر اوليه (مادر بزرگ... مادر بزرگ‌ها) خودش خودش را بهوجود آورده، كه اين هم ممكن نيست.
4ـ يا بايد بگوييم مادر اوليه‌اى وجود ندارد، بلكه اين سلسله علت و معلول تا بى‌نهايت پيش مى‌رود. اين هم نادرست است، زيرا، تا اولين مادرى (مادر بزرگ‌ترين مادر بزرگ‌هاى دنيا) نباشد اصولا نسل بعدى بهوجود نمى‌آيد، تا به نسل فعلى برسد. پس، از اين كه نسل‌ها وجود دارند پى مى‌بريم. پس اولين مادر بزرگى وجود داشته كه بقيه از او بهوجود آمده‌اند.و اولين مادر بزرگ نيازمند آفريننده است. و آفريننده‌اى كه خودش به‌علت ديگرى نياز نداشته باشد و هميشگى باشد و او خدا است.
