پرسش:

تفاوت اسلام واقعی با اسلام شناسنامه ای در چیست؟ اگر امكان دارد در مورد سؤال مطرح شده،مقاله ای بایم ارسال كنید

 پاسخ: 

برادر گرامی. با سلام و سپاس از مکاتبه و ارتباط شما
مسئله مسلمان شناسنامه‏اى معناى دقيقى ندارد
مسلمان شناسنامه‏اى يعنى چه؟ در كدامين قاموس وفرهنگ مى‏توان معناى دقيق آن را بازيافت تا بتوان مرز بين مسلمان شناسنامه‏اى و غير شناسنامه‏اى را باز شناخت؟ اگر بخواهيم معنايى كه تا حدودى معناى واقعى لفظ را بنماياند به دست دهيم بايد بگوييم مسلمان شناسنامه‏اى كسي را گويند كه اسلام در شناسنامه او به تبعيت از پدر و مادر ثبت شده است و تنها از نظر آمارى جزو مسلمانان به حساب مى‏آيد. زيرا از پدر و مادرى مسلمان به دنيا آمده و به صراحت هم ، اظهار كفر نكرده است هرچند فاقد پايبندى و تعهد و التزام دينى باشد، بنابراين ديگر نمى‏توان كسى كه در حد خود شعور و شور و احساس دينى دارد و به دستورات دين پايبند است و با جان و دل فرمان‏هاى الهى را اطاعت مى‏كند مسلمان شناسنامه‏اى خواند ، اگر چه در شناسنامه او هم ثبت است.
البته ثبت در شناسنامه ممكن است كه اختصاص به ايران يا اسلام نداشته باشد و چه بسا دركشور هاي ديگر نيز اگر گزينه دين ثبت شده باشد ، در آن مسيحيت يا دين هاي ديگر هم نوشته شود. بنابراين وقتي آمار مسيحيان جهان نيز ارائه مي شود ، بچه هاي كوچك نيز در اين آمار وجود دارند.
البته به طور كلي فرزندان تا زماني كه به سن بلوغ و استقلال فكري و ... در آيند ، در بسياري از چيزها و از جمله اعتقاد و دين ، تابع پدر و مادر حساب مي شوند و اين طبيعي است ، اما بعد از دوران بلوغ و استقلال فكري و اجتماعي ، اين مسئله تفاوت خواهد كرد.
 گاهي برخی از مردم  این واژه  (اسلام شناسنامه اي ) را یه کار می برند تا نامسلمان بودن خود را توجیه کنند در حالی که مسلمان شناسنامه‏اى بودن بهتر از نامسلمان شناسنامه‏اى بودن است.
دراين كه اكثريت مردم دين خود را به طور تقليدى از خانواده و محيط اجتماعى دريافت مى‏دارند امرى كاملا طبيعى واجتناب ناپذير است و نمى‏توان گفت كه همه مردم بايد ابتدا در عقايد آبا و نياكان خويش ترديد نمايند. سپس بين تمام اديان و عقايد و مكاتب فكرى به مقايسه‏اى عميق و ژرف پردازند و سپس راه حق را برگزينند. چنين چيزى نه شدني است و نه چندان مطلوب. زيرا همه كارهاى دنيا بايد تعطيل شود و فقط آدميان به يك چيز بپردازند آن هم به تحقيق ونقد و بررسى پايان ناپذير. راه معقول آن است كه انسان از راهها و مجارى عادى مانند خانواده و كانون‏هاى فكرى ودينى در اجتماع با دين آشنا شود و ايمان آورد. اما همواره بكوشد در حد امكان آگاهى‏هاى دينى خود را رشد وبالندگى بخشد و جاهلانه نسبت به يكسرى مسائل تعصب نورزد. يعنى اگر پس از چند صباحى دلايل روشنى آمد كه فلان انديشه يا عمل نادرست است  ،در برابر آن موضعى عقلى و منطقى اتخاذ نمايد و نسنجيده مقابله نكند يا تسليم نگردد.
مابر اين باوريم که:وظيفه هر مسلماني است که نسبت به اصول دين خود آگاهي کاملي داشته باشد؛ و حتي المقدور نسبت به پرسشها و شبهاتي که درباره دين مي شود؛ پاسخگو باشد. براي اين مهم هم مي توان به مطالعه کتابهاي مفيد روي آورد و هم از اهل اطلاع و صاحب نظران پرسش کرد.
اسلام ناب ، اسلامی است که اولا فرد محققانه آن را انتخاب کرده باشد و ثانيا از التقاط به دور باشد وثالثا پاسخ گو به شبهات درجهان معاصر باشد.
براى بررسى تحقيقى پيرامون اسلام ناب و شناخت آن کتابهاي متعددي  معرفي مي شوند:
1- بررسى تاريخى:
-فروغ ابديت،  استاد جعفر سبحانى ؛ دفتر تبليغات حوزه علميه قم
-جهان در عصر بعثت،  شهيد باهنر
-تاريخ تحليلى اسلام، دكتر سيد جعفر شهيدى
2- بررسى اعتقادى: در اين زمينه مبانى اعتقادى اسلام نبوت خاصه و جهان بينى اسلامى در تمام ابعادش قابل تحقيق و پژوهش است. رجوع كنيد به:
-سرى جهان بينى توحيدى شهيد مطهرى ج 1 - 6؛ انتشارات صدرا که يکي از بهترين منابع مطالعه در زمينه آشنايي با اسلام است. در حقيقت کتابهاي استاد مطهري بهترين منبع براي مطالعه اسلام است.
- آموزش عقايد و دستورهاى دينى علامه طباطبايى بنياد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامى
- آموزش عقايد 3 - 1 آيت‏اللّه‏مصباح يزدى سازمان تبليغات اسلامى
-سلسله درس‏هاى معارف قرآن (جهان‏شناسى، انسان‏شناسى، راه‏شناسى و راهنماشناسى) محمد تقى مصباح يزدى
در خصوص مسائل مربوط به شيعه رجوع كنيد به:
 -امامت و رهبرى  استاد شهيد مطهرى
- شيعه در اسلام علامه طباطبايى دفتر انتشارات اسلامي
-رهبرى امام على(ع) در قرآن (ترجمه المراجعات) ترجمه سيد محمود سياهپوش
-شيعه و تهمت‏هاى ناروا علامه سيد جواد شرى (چاپ و ترجمه آستان قدس رضوى)
-آن گاه هدايت شدم تيجانى سماوى ترجمه سيد جواد مهرى
3 - آشنايي با قرآن که اولين منبع و در حقيقت مهمترين منبع شناخت اسلام است:
- تفسير نمونه آيت الله مکارم شيرازي يا خلاصه آن که در چهار جلد منتشر شده است. ناشر دارا الکتب الاسلاميه تهران است.
- تفسير نور محسن قرائتي
4- بررسى اخلاقى و تربيتى:
-چهل حديث، امام خمينى
-آداب الصلوة، امام خمينى
-نقطه‏هاى آغاز در اخلاق عملى محمدرضا مهدوى كنى
اما روش مطالعه به اين شرح پيشنهاد مي شود: ابتداء از کتابهاي اعتقادي به ويژه کتابهاي استاد مطهري شروع کنيد. در مرحله دوم به بررسي تاريخي بپردازيد. به موازات آن مطالعه تفاسير نيز مناسب است. در مرحله بعدي مطالعه کتابهاي اخلاقي و تربيتي توصيه مي شود.
موفق باشيد.
منتظر نامه بعدی شما هستیم.